Loa Phường
Dạ Thảo
Phương – nhà thơ nữ nổi tiếng một thời, đã lên tiếng trên facebook tố cáo nhà
văn Lương Ngọc An, hiện đang giữ vị trí Uỷ viên BCH Hội nhà văn Việt Nam và Phó
TBT báo Văn Nghệ, từng cưỡng bức, thao túng tình dục cô trong vòng 10 tháng
cách đây 22 năm. Sự việc dễ dàng khiến nhiều người cảm động và khăng khăng cho
rằng đó là sự thật, Báo Văn Nghệ lúc ấy – nơi cô và ông Lương Ngọc An cùng làm
việc – đã không xử lý sự việc chính đáng, khiến cô bị oan. Tuy nhiên, sự việc
có nhiều điểm khuất tất khiến cho lời tố cáo của cô thiếu hợp lý và không có cơ
sở, không khỏi khiến nhiều người nghĩ rằng lời tố cáo này là một lời vu cáo.
Lời tố cáo của
Dạ Thảo Phương nương theo phong trào #MeToo được khởi xướng tại Mỹ và các nước
phương Tây. Phong trào này khuyến khích chị em phụ nữ lên tiếng tố cáo những
người đàn ông xâm phạm tình dục. Nhanh chóng, trong trào #MeToo đã tấn công nhiều
người nổi tiếng như Johnny Depp, Woody Allen…, và cũng càn quét sự nghiệp cũng
như đời tư của không ít người đàn ông khác. Có nhiều trường hợp là tội phạm thật
sự, nhưng phần nhiều hơn là người đàn ông đã bị tổn thương và đánh mất cuộc đời
sau những lời tố cáo thiếu căn cứ nhưng được cổ vũ bởi cơn giận dữ của cộng đồng
mạng.
Mike Tunison,
một người đàn ông làm việc tại cửa hàng Dave & Buster (tại Mỹ) đã từng bị
cáo buộc cưỡng hiếp phụ nữ và bị buộc phải đình chỉ công việc phóng viên tại The
Washington Post đã kể lại hành trình phá hoại cuộc đời chỉ vì những lời tố cáo
thiếu căn cứ. Trước khi bị cáo buộc, ông là một cây viết nổi tiếng, đã từng được
NXB HarperCollins xuất bản sách. Vào tháng 10 năm 2017, ông ta bất ngờ nằm
trong khoảng 70 người đàn ông được đưa vào danh sách Sh-tty Media Men, một bảng
danh sách có nguồn gốc từ cộng đồng về các cáo buộc hành vi sai trái và tấn
công tình dục chưa được công bố. Người đàn ông kể rằng: “Không từ ngữ nào có thể
diễn tả được sự kinh ngạc của tôi khi thấy mình bị buộc tội “quấy rối”, “rình rập”
và “đe dọa thể xác”. Đau đớn hơn nữa là việc danh sách được cho là riêng tư này
nhanh chóng bị rò rỉ ra công chúng thông qua một số phương tiện truyền thông trực
tuyến lớn cũng như phương tiện truyền thông xã hội… Đối với cuộc đời của tôi, tôi không thể bắt đầu giải
thích cách tôi đã trải qua từ cuộc sống và sự nghiệp mà tôi cảm thấy tự hào, đến
việc bị các đồng nghiệp của tôi tránh né và bị trừng phạt vì những điều tôi
không làm.”
Tên của Tunison trên danh sách “Sh-tty Men”.
Nếu các chính
trị gia quyền lực hoặc các diễn viên nổi tiếng không bị ảnh hưởng mấy đến phong
trào #MeToo thì những cây viết có uy tín bậc trung, không thế lực, dễ dàng bị
các chị em làm cho gục ngã mà không hiểu mình đã phạm tội từ bao giờ. Mọi cuộc
hẹn hò của Tunison cũng thất bại vì chỉ cần search Google có thể ra được kết quả
về một người đàn ông mang tội danh xâm hại tình dục. Không có điều tra, pháp luật
không vào cuộc, chỉ có đám đông giận dữ tự phán xét theo cảm tính của mình. Moira Donegan, người phụ nữ khởi xướng danh
sách, đã viết trên tạp chí New York vài tháng sau khi nó được phổ biến rằng cô ấy
“ngây thơ vì [cô ấy] không hiểu những thế lực nào có thể khiến tài liệu này lan
truyền.”
Câu chuyện của
Mike Tunison được đăng đầy đủ tại đây: 'Being
wrongly #MeToo'd has ruined my life' (nypost.com)
Một nghiên cứu
vào tháng 2 năm 2005 của Bộ Nội vụ Vương quốc Anh đã tổng hợp dữ liệu về 2.284
trường hợp hiếp dâm được báo cáo cho thấy rằng có 216 trường hợp hiếp dâm sau
đó bị phát hiện là sai sự thật, sáu trường hợp dẫn đến bị bắt và hai cáo buộc
được đệ trình. Tại Mỹ, 10% trường hợp bị tố cáo cáo là sai sự thật, tương tự
như ở Anh, mà câu chuyện của Tunison là điển hình, không một người đàn ông nào
thực sự được đền bù thiệt hại hay trả lại sự trong sạch. Cả cuộc đời của họ, nếu
không đủ quyền lực để chống lại sự tấn công từ đám đông, liên tục sống trong án
treo.
Trong cuộc ly
hôn năm 2001 của người mẫu Donya Fiorentino và nam diễn viên Gary Oldman,
Fiorentino đã tố cáo chồng mình đã gây ra một vụ tấn công gia đình - điều mà
anh ta cho là chưa bao giờ xảy ra. Sau một cuộc điều tra mở rộng, Oldman đã được
xóa bỏ hành vi sai trái và được trao quyền nuôi con hợp pháp, Fiorentino bị yêu
cầu hạn chế tiếp xúc, có sự giám sát của nhà nước phụ thuộc vào việc cô đã vượt
qua các cuộc kiểm tra ma túy và rượu. Tuy nhiên, vào đầu năm 2018, Fiorentino
trả lời phỏng vấn của các phương tiện truyền thông và khơi lại cáo buộc hành
hung khi đề cập đến phong trào Me Too. Bài bình luận của cô trùng vào thời điểm
chiến thắng của Nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại Lễ trao giải Oscar lần thứ
90 (cho màn trình diễn của anh ấy trong The Darkest hour năm 2017), khiến người
dùng Twitter lên án và các phóng viên mô tả là "đáng thất vọng”. Đại diện
của Oldman chỉ ra kết quả phòng xử án năm 2001, cáo buộc Fiorentino sử dụng Me
Too như "vỏ bọc thuận tiện để tiếp tục hoạt động bán hàng cá nhân",
và yêu cầu báo chí không cho phép phong trào này "bị lạm dụng như một công
cụ gây tổn hại cho những người tử tế bởi những người có ý đồ rất xấu ”.
Dù nhiều lời
kêu gọi phong trào #MeToo chỉ nên tố cáo với bằng chứng rất cụ thể, và yêu cầu
pháp luật quy định rõ phạm vi của xâm hại tình dục, nhưng những người phụ nữ của
phong trào #MeToo mà đại diện là Tarana Burke nói rằng phong trào chỉ có ý
nghĩa “trị liệu” tâm lý và mang đến lợi ích cho xã hội. Thậm chí, Burke còn cho
rằng việc 10-15% trường hợp bị tố cáo sai sự thật cũng không sao cả, vì nó vẫn
có lợi. Nhưng Burke và những người phụ nữ có xu hướng thái quá và cực đoan của
phong trào MeToo không tính đến trường hợp phong trào này đã khiến những người
đàn ông ở cấp quản lý ngần ngại thuê các nhân viên nữ, vì bất cứ khi nào và lý
do gì cũng có thể bị tố cáo vì xâm phạm tình dục mà chẳng hề hay biết. Một cuộc
khảo sát của LeanIn.Org/SurveyMonkey năm 2019 cho thấy 60% nam quản lý cho biết
"quá lo lắng" khi bị cáo buộc quấy rối khi cố vấn, giao tiếp xã hội
hoặc gặp gỡ trực tiếp với phụ nữ tại nơi làm việc. Một nghiên cứu năm 2019 trên
tạp chí Organization Dynamics, được xuất bản bởi Elsevier, cho thấy nam giới miễn
cưỡng tương tác với đồng nghiệp nữ của họ hơn đáng kể. Các ví dụ bao gồm 27%
nam giới tránh các cuộc gặp trực tiếp với đồng nghiệp nữ, 21% nam giới cho biết
họ sẽ miễn cưỡng thuê phụ nữ cho một công việc đòi hỏi sự tương tác chặt chẽ
(chẳng hạn như đi công tác), và 19% đàn ông miễn cưỡng thuê một phụ nữ hấp dẫn.
Dẫu rằng
phong trào MeToo bắt đầu với một tinh thần tốt đẹp, nhằm bảo vệ những người phụ
nữ yếu đuối, và mang tính giáo dục răn đe đối với những người đàn ông tùy ý xâm
hại thân thể phụ nữ, nhưng khi quá đà thì nó đã gây tổn thương cho nhiều người
đàn ông, hủy hoại cuộc đời của họ và chia cắt mối quan hệ xã hội giữa đàn ông
và phụ nữ. Sự tố cáo chỉ có ý nghĩa khi đúng với bản chất của sự việc, và tốt
nhất là có bằng chứng. Tương tự như vậy, ở sự việc của Dạ Thảo Phương, sự tố
cáo không có cơ sở nhưng đã gây tổn hại cho uy tín của một người đàn ông, vốn
dĩ đã bị trừng phạt nặng vì sai lầm vì có hành vi bạo ngược với đồng nghiệp nữ
của mình từ 22 năm trước. Nếu sự việc là
có thật, tại sao Dạ Thảo Phương không đâm đơn kiện từ năm 2000, vì Lương Ngọc
An thời ấy chỉ là một nhân viên quèn không có địa vị xã hội trong khi Dạ Thảo
Phương và chị gái đã rất nổi tiếng và có thế lực vững chắc trong văn đàn? Tại
sao khi con đường quan lộ của ông Lương Ngọc An rộng mở, Dạ Thảo Phương và chị
gái mới lên tiếng để “tự trị liệu” cho chứng bệnh trầm cảm của mình? Một cuộc
điều tra cần được làm rõ và cộng đồng mạng cũng cần tỉnh táo trước làn sóng phẫn
nộ tập thể không dựa trên bằng chứng và sự công bằng.
(Còn nữa, tác
giả sẽ tiếp tục phân tích tính thuyết phục của vụ tố cáo này)
Phong trào MeToo bắt đầu với một tinh thần tốt đẹp, nhằm bảo vệ những người phụ nữ yếu đuối, và mang tính giáo dục răn đe đối với những người đàn ông tùy ý xâm hại thân thể phụ nữ, nhưng khi quá đà thì nó đã gây tổn thương cho nhiều người đàn ông, hủy hoại cuộc đời của họ và chia cắt mối quan hệ xã hội giữa đàn ông và phụ nữ.
Trả lờiXóaSự tố cáo chỉ có ý nghĩa khi đúng với bản chất của sự việc, và tốt nhất là có bằng chứng. Tương tự như vậy, ở sự việc của Dạ Thảo Phương, sự tố cáo không có cơ sở nhưng đã gây tổn hại cho uy tín của một người đàn ông, vốn dĩ đã bị trừng phạt nặng vì sai lầm vì có hành vi bạo ngược với đồng nghiệp nữ của mình từ 22 năm trước.
XóaAi cũng biết trong thời gian gần đây, phong trào #MeToo được phát động nhằm mục đích chống nạn phân biệt giới tính, đả phá việc trọng nam khinh nữ và lên án bạo hành phái yếu. Phong trào này đã khơi dậy những tranh luận trái chiều trên toàn cầu. Một nghiên cứu tại Mỹ chỉ ra rằng phong trào #MeToo đã vô tình tạo ra cách nhìn nhận vấn đề và một thái độ ứng xử sai lệch từ chính những người phụ nữ khi giao tiếp xã hội.
Trả lờiXóaTheo một nghiên cứu của hai chuyên gia Leanne Atwater và Rachel Sturm, sau một thời gian, phong trào "#MeToo" từ ý tưởng tốt ban đầu thì nay đã gây nên hệ lụy tiêu cực quay ngoắc 180o ngày càng nới rộng ra khoảng cách bất bình đẳng nam - nữ trong giao tiếp công việc.
Trả lờiXóaCuộc sống người dân chủ yếu là trồng lúa nước, trồng cà phê, sắn trên đất quy hoạch lâm nghiệp thuộc đất rừng phòng hộ. Diện tích đất rừng tại đây không còn cây rừng, thay vào đó những ngôi nhà gỗ, nhà tranh tre và đất sản xuất.
XóaTheo một nghiên cứu của hai chuyên gia Rachel Sturm và Leanne Atwater, sau một thời gian, phong trào Metoo đã đi quá xa. Từ ý tưởng tốt ban đầu thì nay đã gây nên hệ lụy tiêu cực. Nó đã ngày càng nới rộng ra khoảng cách bất bình đẳng nam – nữ trong giao tiếp công việc. Nhiều nam giới cũng nói rõ là hiện giờ họ rất e ngại khi bắt tay phụ nữ. Trong công việc, họ thường từ chối những chuyến công tác xa với đồng nghiệp nữ vì sợ “bị hiểu nhầm”.
Trả lờiXóaTrên thực tế, cũng với sự lớn mạnh của phong trào, không ít kẻ xấu đã lợi dụng nhằm bôi nhọ thanh danh những người nổi tiếng, bao gồm cả hành vi uy hiếp, tống tiền. Thời gian này, nhiều thông tin liên quan đến “vụ cưỡng hiếp” đã được đưa ra bàn luận rộng khắp trên mạng xã hội, trong đó có nhiều nhà văn nhà báo uy tín.
Trả lờiXóaDẫu rằng phong trào MeToo bắt đầu với một tinh thần tốt đẹp, nhằm bảo vệ những người phụ nữ yếu đuối, và mang tính giáo dục răn đe đối với những người đàn ông tùy ý xâm hại thân thể phụ nữ, nhưng khi quá đà thì nó đã gây tổn thương cho nhiều người đàn ông, hủy hoại cuộc đời của họ và chia cắt mối quan hệ xã hội giữa đàn ông và phụ nữ. Sự tố cáo chỉ có ý nghĩa khi đúng với bản chất của sự việc, và tốt nhất là có bằng chứng
Trả lờiXóa