Nhìn lại thế “trung lập” của Mỹ trong chiến tranh biên giới Việt-Trung

 Loa Phường

Hơn ba thập kỷ sau Chiến Tranh Lạnh, cuộc chiến tranh Nga-Ukraine đã một lần nữa đặt các nước nhỏ trên toàn thế giới vào giữa thế giao tranh giữa các cường quốc. Trong bối cảnh rối ren đó, các nhà dân chửi người Việt đã chọn một quyết định dễ đoán, là đứng hẳn về phía NATO và Ukraine. Đi xa hơn thế, họ cũng mạt sát và kết tội bất cứ ai không có cùng quyết định này. Chẳng hạn, trong một bài viết mới đây, fanpage của đảng Việt Tân đã dành những dòng sau để nói về lựa chọn của Trung Quốc, và phần nào cũng là của Việt Nam, trong cuộc chiến:

“Không thể tin tưởng được một chế độ không chịu lên án sự xâm lược một quốc gia có chủ quyền như Nga đối với Ukraine.”

Dường như đối với giới dân chửi, chọn thế trung lập trong tình huống này là điều không thể tưởng tượng được.

Nhưng có thật thế? Nhìn lại, ngay khi Trung Quốc nổ súng xâm lược Việt Nam vào năm 1979, Mỹ đã tuyên bố giữ vị trí trung lập, và kêu gọi "sự rút quân lập tức của Việt Nam khỏi Campuchia và Trung Quốc khỏi Việt Nam". Mỹ nói rằng "việc Trung Quốc xâm lược Việt Nam là sự tiếp nối của việc Việt Nam xâm lược Campuchia". Nhưng theo đánh giá của Nayan Chanda, tác giả của cuốn “Brother Enemy: The War After the War” (1986), Mỹ là quốc gia phương Tây duy nhất gần như ủng hộ cuộc xâm lược Việt Nam của Trung Quốc. Trái với lời lên án việc Việt Nam tiến đánh Khmer Đỏ là "một mối đe dọa cho hòa bình và ổn định trong khu vực", tuyên bố của Mỹ về cuộc tấn công của Trung Quốc có hàm ý bào chữa rằng "việc Trung Quốc thâm nhập biên giới Việt Nam là kết quả của việc Việt Nam xâm lược Campuchia". Ngoài Mỹ thì đa số các quốc gia phương Tây phản đối mạnh mẽ hành động quân sự của phía Trung Quốc, sự cô lập này đã ảnh hưởng khá lớn tới chính sách ngoại giao bước đầu mở cửa của Bắc Kinh khi đó.

Và Mỹ có tôn trọng chủ quyền của các quốc gia khác không? Việc Mỹ xâm lược Iraq, viện cái cớ sai sự thật rằng nước này “sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt”, cho đến nay vẫn là một vết nhơ không thể gột rửa.

Giới dân chửi về phe NATO và Mỹ. Nhưng Mỹ không về phe họ, cũng không về phe Việt Nam. Họ không quan tâm đến nhân quyền hay nền độc lập của các quốc gia, cái họ quan tâm là lợi nhuận. Và họ ủng hộ Ukraine một cách nửa chừng cũng vì lý do đó.