Cảnh sát Việt có nên sang Mỹ học cách “đàn áp biểu tình ôn hòa”?

Loa Phường

Đọc bản báo lên án “Sự tàn bạo có hệ thống của cảnh sát Mỹ: “đun nước ấm” người biểu tình của cảnh sát ở Bronx” được tổ chức Quan sát nhân quyền quốc tế HRW phát hành đăng tải ngày 30/9/2020 nêu lên cách thức đàn áp biểu tình “ôn hòa” cực tinh vi, xảo quyệt của cảnh sát Mỹ và hệ lụy với người biểu tình sau cuộc “giăng lưới” của cảnh sát. Tác gải biên dịch bài báo bình luận, “tuy bản báo cáo tuy khá dài nhưng cũng cấp cho ta cái nhìn đầy đủ về hệ thống “dân chủ” của nước Mỹ không như sách báo hay mô tả ca tụng nào. Đấu tranh nhân quyền ở nước Mỹ rất rủi ro cả cho người đấu tranh và người quan sát. Không phải cứ nhìn vào luật pháp luôn ủng hộ “quyền tự do biểu tình” mà cho rằng đất nước đó là mẫu hình dân chủ, nhân quyền”.

Bàn báo cáo mô tả, vào tối ngày 4 tháng 6 năm 2020, khoảng 300 người đã tuần hành ôn hòa qua Mott Haven, một khu phố thu nhập thấp ở Nam Bronx của Thành phố New York, để phản đối bạo lực của cảnh sát và nạn phân biệt chủng tộc có hệ thống trong phong trào BLM. Chưa đầy một giờ đồng hồ diễn ra cuộc tuần hành, và khoảng 10 phút trước khi lệnh giới nghiêm 8 giờ tối có hiệu lực, những người tuần hành đã gặp phải hàng loạt sĩ quan cảnh sát với trang bị chống bạo động, bao gồm mũ bảo hiểm, khiên và dùi cui. Cảnh sát xe đạp sử dụng xe đạp của họ để tạo thành một bức tường và ngăn những người biểu tình tiến lên phía trước, trong khi các cảnh sát khác đẩy từ phía sau - một chiến thuật được gọi là "kettling" (đẩy vào tình trạng rắc rối). Những người biểu tình bị mắc kẹt, không có cách nào để giải tán.

Sau khi người biểu tình không thể nào giải tán, bất chấp cầu xin giải tán từ phía họ, đến đúng 8 giờ tối - bắt đầu lệnh giới nghiêm toàn thành phố - được áp dụng vài ngày trước đó do cướp bóc ở các khu vực khác - cảnh sát đã tiến vào những người biểu tình, dùng dùi cui của họ, đánh người từ nóc xe, xô đẩy họ xuống đất, và xịt hơi cay vào mặt.

Báo cáo này dựa trên các cuộc phỏng vấn hoặc lời kể của 81 người đã tham gia cuộc biểu tình Mott Haven, phỏng vấn 19 thành viên cộng đồng khác, luật sư, nhà hoạt động và quan chức thành phố, và phân tích 155 video được quay trong cuộc biểu tình. 

Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã ghi nhận ít nhất 61 trường hợp người biểu tình, quan sát viên và người chứng kiến ​​bị thương trong cuộc trấn áp của cảnh sát ở Mott Haven, bao gồm vết rách, gãy mũi, mất răng, bong gân vai, gãy ngón tay, môi chẻ đôi, mắt đen và bầm tím , khó thở và khó nhìn vì bình xịt hơi cay, và tổn thương dây thần kinh tiềm ẩn do dây buộc zip quá chặt. Dựa trên phân tích đoạn phim, HRW thống kê được 21 vụ cảnh sát đánh người biểu tình bằng dùi cui, trong nhiều trường hợp khi đang đứng trên đỉnh một chiếc xe đang đỗ; 11 vụ công an đấm đá người biểu tình; 19 vụ cảnh sát đánh, bắt hoặc kéo người biểu tình; 14 vụ công an xịt hơi cay thẳng vào mặt người tham gia giao thông; bốn vụ cảnh sát ném xe đạp vào người biểu tình; và hai vụ việc mà cảnh sát khống chế người tham gia bằng đầu gối vào mặt hoặc cổ. Không có bất cứ cảnh sát nào được ghi nhận bị thương hay bị người biểu tình tấn công!

Trong phản hồi chất vấn của tổ chức Theo dõi Nhân quyền liên quan đến vụ việc, tổ chức NYPD phức đáp rằng, cuộc biểu tình “vào 8 giờ tối là bất hợp pháp theo Lệnh hành pháp của Thị trưởng thiết lập giới nghiêm” và việc giam giữ “những người lao động không thiết yếu” “là hợp pháp”. Như vậy, NYPD sử dụng lệnh giới nghiêm để biện minh cho cuộc đàn áp của mình đã bỏ qua các đoạn băng ghi hình cho thấy cảnh sát đã bắt giữ những người biểu tình ôn hòa trước khi lệnh giới nghiêm có hiệu lực và chặn mọi con đường để giải tán.

Sau đó, những người biểu tình bị dồn về nhiều nơi giam giữ khác nhau, hầu hết đều bị buộc tội tiểu hình loại B vì vi phạm lệnh giới nghiêm hoặc tụ tập bất hợp pháp, bị phạt tù tới 90 ngày hoặc quản chế một năm và phạt tiền lên đến 500 đô la. 

Báo cáo của tổ chức HRW tố cáo, hành vi của cảnh sát trong cuộc biểu tình Mott Haven vi phạm các biện pháp bảo vệ quyền công dân của Hiến pháp Hoa Kỳ và Hướng dẫn Tuần tra của NYPD. Bất chấp những tổn hại gây ra cho những người biểu tình, và vi phạm luật nhân quyền quốc tế, bảo vệ quyền công dân theo hiến pháp và hướng dẫn của NYPD, các sĩ quan cảnh sát và người giám sát của họ không có khả năng phải đối mặt với bất kỳ hậu quả kỷ luật hoặc pháp lý nào. Điều này là do một hệ thống cố định sâu sắc ngăn chặn sự giám sát có ý nghĩa và cho phép các sĩ quan và sở cảnh sát phạm tội mà không bị trừng phạt. 

Các cấu trúc hiện có ở Hoa Kỳ để buộc các sĩ quan cảnh sát phải chịu trách nhiệm về các hành vi sai trái và lạm dụng phần lớn là không hiệu quả. Trong những năm qua, các nhà lập pháp đã thông qua luật, các thẩm phán áp đặt các học thuyết, và các sở cảnh sát và công tố viên đã thực hiện các chính sách và thực tiễn nhằm bảo vệ một cách có hệ thống các sĩ quan và sở cảnh sát khỏi sự giám sát có ý nghĩa. NYPD được giao nhiệm vụ điều tra và xử lý kỷ luật nhân viên của chính mình và cơ quan này có các động lực để minh oan cho các sĩ quan cá nhân để bảo vệ bộ khỏi trách nhiệm pháp lý, ngăn chặn hành vi của họ tiếp xúc với sự giám sát có thể hạn chế quyền lực của cảnh sát và xác nhận các chiến thuật và phương pháp của riêng mình . Các công đoàn cảnh sát mạnh mẽ đàm phán các hợp đồng giúp các sĩ quan bảo vệ khỏi kỷ luật và trách nhiệm.

Bản báo cáo đầy đủ https://www.hrw.org/report/2020/09/30/kettling-protesters-bronx/systemic-police-brutality-and-its-costs-united-states?fbclid=IwAR1zn-ICv0RI0lWegrt8hZxRQDNFyXA_uV62KThuzgPbWpgiFONrJw1dT9k

Từ vụ việc trên cho thấy, cách giải quyết các cuộc biểu tình ôn hòa của cảnh sát Mỹ rất “đúng luật” một cách trắng trợn, càng đào sâu ngăn cách giữa chính quyền và người dân, khiến mẫu thuẫn xã hội gia tăng, nuôi dưỡng bạo lực và bất mãn trong xã hội. Bản báo cáo lý giải vì sao phong trào BLM khiến các tầng lớp xã hội Mỹ mâu thuẫn gay gắt đến vậy, nhưng chính quyền Trung ương dường như vẫn tỏ ra “bất lực”