Các bình luận về Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trên BBC có gì thú vị?

Loa Phường

BBC là một trong số trang đặc biệt quan tâm đến Đại hội XIII của Đảng CSVN. Đa số các bài viết thiên lệch, tâng bốc, "phản ánh" quan điểm chống đối, nhưng so với RFA, VOA, BBC luôn tỏ ra cố gắng "đa chiều", chú trọng phỏng vấn giới trí thức bất mãn, phát biểu có chút lập luận hơn mấy đài kia.

Qua một số bài phỏng vấn bộ phận trí thức trên BBC cho thấy, họ tỏ ra tôn trọng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, dù tuyên truyền rằng ông sẽ không thành công trong việc cải thiện guồng máy chính trị.

Chẳn hạn, trên BBC, Tiến sĩ Triết học Nguyễn Hữu Liêm viết rằng ông Trọng là “người Cộng sản chân chính cuối cùng” trong một xã hội đã chuyển sang vận hành theo mô hình tư bản, và đa số quan chức đã trở thành những nhà tư sản. Trong bối cảnh đó, ông Trọng không tìm được người đáng tin cậy để kế vị mình, nên phải cầm quyền thêm một nhiệm kỳ nữa. Trên cơ sở này, ông Liêm tuyên truyền rằng Việt Nam cần chuyển sang mô hình đa đảng, để thượng tầng chính trị ăn khớp với hạ tầng kinh tế của xã hội.

Carl Thayer đồng quan điểm với ông Liêm, khi cho rằng ông Trọng đang không tìm được người kế nhiệm.

Trong khi đó, Lê Hồng Hiệp và Nguyễn Khắc Giang lại có cách lý giải khác, khi cho rằng ông Trọng tiếp tục giữ chức bởi “Bộ Chính trị nói riêng và BCHTW nói chung chưa thống nhất, hay chưa tin tưởng, đội ngũ lãnh đạo kế cận để chuyển giao, như đã xảy ra ở ĐH7”. Trong bối cảnh đó, việc ông Trọng tiếp tục giữ chức là cần thiết để đảm bảo “cơ cấu lãnh đạo mới được tất cả các phe nhóm chấp nhận”.

Vì Đại hội XI (2011) đã sửa Điều lệ Đảng, bổ sung quy định “Tổng Bí thư không làm quá hai nhiệm kỳ liên tiếp”; họ cho rằng Đại hội XIII sẽ phải sửa Điều lệ một lần nữa để bỏ quy định này. Nguyễn Khắc Giang cho rằng dù ông Trọng không có khả năng tập trung quyền lực như Tập Cận Bình và Putin, việc sửa Điều lệ sẽ tạo một tiền lệ nhiều rủi ro, khiến các lãnh đạo sau ông Trọng có cơ hội tham quyền cố vị.

Qua một số trích dẫn trên cho ta thấy:

Thứ nhất, tôi không đồng ý với quan điểm của Tiến sĩ Nguyễn Hữu Liêm, rằng trước tình trạng tư sản hóa của nhiều quan chức Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ có một lựa chọn là chấp nhận đa đảng. Trong thực tế, chính khoảng cách giàu nghèo giữa quan chức và người dân đã thúc đẩy dư luận ủng hộ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chống tham nhũng, khiến ông Trọng có vị thế đặc biệt lớn như hiện nay. Mô hình chính trị truyền thống của Việt Nam và Trung Quốc vốn dĩ vẫn tự bảo tồn bằng cơ chế như vậy. Những dự đoán tương tự của ông Nguyễn Hữu Liêm vốn đã được các nhóm lưu vong ở hải ngoại đưa ra rất nhiều lần, suốt từ năm 1975 đến nay, mỗi tội chưa lần nào trúng.

Thứ hai, các bình luận rằng “ông Trọng không tìm được người kế nhiệm”, “Trung ương chưa tin tưởng đội ngũ lãnh đạo kế cận”… đều nhằm một mục đích, là tạo ấn tượng rằng guồng máy chính trị của Việt Nam đang rơi vào khủng hoảng. Nhưng mà khổ quá, thực ra nó có khủng hoảng đâu! Với thành tích duy trì đà tăng trưởng kinh tế, ứng phó với ngoại xâm và ngăn chặn dịch bệnh, Nhà nước Việt Nam sẽ tiếp tục được số đông tin tưởng trong nhiệm kỳ tới, dù có hay không có sự đóng góp của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Cái đang khủng hoảng là giới chống Cộng, tiếc rằng chuyện này không thấy ông Nguyễn Hữu Liêm nói đến.