Hoang mang vào công tác phòng dịch có thể dẫn đến những hậu quả nào?

 

Loa Phường

Sau khi dịch COVID-19 tái bùng phát ở Việt Nam vào ngày 25/07, với tâm dịch tại Đà Nẵng; số ca nhiễm và ca tử vong liên quan đã tiếp tục tăng trong suốt mấy tuần đầu tháng 08/2020. Trong các luồng dư luận hoang mang về dịch bệnh trên mạng xã hội đã diễn biến theo một số xu hướng đáng lo ngại, bao gồm việc một bộ phận dư luận tỏ sự hoài nghi với độ hiệu quả, tận tâm và minh bạch của công tác phòng dịch tại Đà Nẵng.

Sự mất hoài nghi này xuất phát từ ít nhất 3 vấn đề trong công tác phòng chống dịch bệnh tại địa phương.

Thứ nhất, là việc một người dân Đà Nẵng phản ánh rằng chính quyền địa phương đã làm việc một cách lủng củng, tắc trách trong khâu phòng dịch và xét nghiệm, với những biểu hiện như: không đọc các tờ khai y tế online của người dân; không hướng dẫn những người thuộc diện cần theo dõi đi xét nghiệm đúng thời hạn; không đo nhiệt độ và hỏi triệu chứng của những người đến xét nghiệm; không có sự liên lạc, phối hợp nhịp nhàng và đồng đều giữa các cơ quan hữu trách… Thông tin trên báo chí chính thống cũng cho thấy dữ liệu y tế của thành phố Đà Nẵng có thiếu sót. Chẳng hạn, bệnh viện trả lời báo chí rằng họ “không nhớ rõ” ngày lấy mẫu xét nghiệm dịch hầu họng của một số bệnh nhân.

Thứ hai, diễn biến của những ca nhiễm mới khiến một bộ phận dư luận lo lắng rằng đang có hiện tượng lây nhiễm bên trong khu cách ly, do khu cách ly tập trung có thiết kế và quy trình vận hành thiếu tính khoa học:

Thứ ba, có một ca tử vong liên quan đến COVID-19 không được thống kê. Cụ thể, dù bệnh nhân số 418 đã qua đời vào ngày 12/08; website của Bộ Y tế vẫn ghi rằng bệnh nhân này đã âm tính và ở trong tình trạng “đang điều trị” vào ngày 17/08. Đến thời điểm đó, các phương tiện truyền thông chính thống cũng không đề cập đến ca tử vong này, trừ một ngoại lệ là báo Nông nghiệp Việt Nam.

Trong dư luận, có ý kiến cho rằng: vì Sở Y tế Đà Nẵng đã lỡ thông báo vào ngày 29/07 rằng cha của bệnh nhân số 418 “qua đời do bệnh, không liên quan đến COVID-19”, và thông báo vào ngày 07/08 rằng bệnh nhân số 418 “âm tính lần 1 với nCoV”; Đà Nẵng đang che giấu thông tin rằng bệnh nhân số 418 đã tử vong, để trốn trách nhiệm. Phải đến khi Bộ Y tế Đà Nẵng thông báo về trường hợp tử vong này vào tối 18/08, luồng dư luận vừa nêu mới hạ nhiệt.

Những bình luận trên vừa phản ánh một số vấn đề có thật, vừa chứa những thông tin chưa thể xác minh. Chẳng hạn, không phải không có khả năng bệnh nhân số 418 tử vong do diễn biến bệnh nền sau khi đã âm tính với nCoV, còn cha của bệnh nhân thật sự không nhiễm virus. Khi nhắc đến sự chậm trễ của công an và nhân viên y tế Đà Nẵng trong việc xét nghiệm, cũng cần xét đến một thực tế rằng lực lượng tại Đà Nẵng đã bị quá tải công việc, do số ca nhiễm và nghi nhiễm quá lớn:

Dù 3 vấn đề trên xác thực đến mức độ nào. chúng đều đang khiến người dân hoang mang, mất niềm tin vào công tác phòng dịch của Đà Nẵng nói riêng và Việt Nam nói chung. Sự suy giảm niềm tin này có thể gây nguy hiểm theo hai cách:

 - Một, là thúc đẩy nhiều người dân bất hợp tác với cơ quan y tế, trốn cách ly, dẫn đến việc dịch bệnh tiếp tục lan rộng trong cộng đồng, dẫn đến việc cả cộng đồng phải chịu thiệt hại. 

- Hai, là thúc đẩy hành vi thu gom, tích trữ hàng hóa do hoang mang, dẫn đến bất ổn kinh tế.

 - Ba, là dẫn đến bất ổn chính trị - xã hội trong trường hợp dịch bệnh kéo dài và khiến nhiều gia đình chịu thiệt hại về kinh tế, nhân mạng. 

Vì vậy, cơ quan chức năng và người dân cần cùng nhau giải quyết vấn đề một cách hợp tình, hợp lý, tránh dẫn đến tình trạng “vỡ trận”, để lại hậu quả khôn lường cho cả hai bên. Những nhà dân chửi đang tận dụng vụ việc để tuyên truyền cũng nên nhớ rằng trong dịch bệnh, xã hội cần giúp nhau hơn là chống nhau, và lời nói của họ có thể khiến người khác, trong đó có chính người thân của họ phải trả giá bằng sinh mạng.