Clip nhận giải của NXB Tự Do trị giá 3 tháng lương cơ bản

Loa Phường

Ngày 19/07/2020, giữa 2 thành viên NXB Tự Do là Phạm Đoan Trang và Nguyễn Phương Hoa đã xảy ra một cuộc xung đột công khai trên mạng xã hội; trong đó Trang tố Hoa tham nhũng công quỹ, còn Hoa phản bác và tố Trang bè phái, vô ơn, nói xấu sau lưng. Để làm rõ bản chất của mâu thuẫn trong vụ việc, và ý nghĩa của nó đối với “phong trào dân chủ”, cũng như với người dân, chúng tôi xin đăng tải nguyên văn ý kiến của từng bên liên quan. Kỳ này sẽ xoay quanh bài viết đầy đủ nhất của Nguyễn Phương Hoa, với nhiều tiết lộ về các con số chi tiêu lãng phí của các “nhà dân chủ”.

a – Bài viết của Nguyễn Phương Hoa

“TƯỜNG TRÌNH VỀ 2 KHOẢN HỖ TRỢ A VÀ B

Hôm qua, 19/7/2020, trong lúc bất ngờ bị tấn công dồn dập với một loạt những cáo buộc vô căn cứ như: tham nhũng, ăn chặn tiền anh em, an ninh nằm vùng… Tôi thật sự bàng hoàng và bối rối trước sự ra tay tàn nhẫn của cô Phạm Đoan Trang đối với tôi - một người từng kề vai sát cánh với cô trong suốt một chặng đường gần 2 năm kể từ sau khi vườn rau Lộc Hưng bị phá. Nhiều anh em trong phong trào biết rõ chúng tôi đã từng đi chung, ở chung với nhau cho mãi đến ngày 02/7/2020 (mới cách đây 18 ngày). Cùng lúc với lệnh truyền từ cô Trang là sự tấn công đồng loạt của rất nhiều người trong cộng đồng mạng nhắm vào tôi. Trong đó, họ sử dụng rất nhiều nick ảo để tấn công và cáo buộc tôi đủ điều. Đủ thứ lời lẽ tệ hại được buông ra nhằm hạ nhục nhân phẩm của tôi. Bàng hoàng và đau đớn khiến tôi không thể trình bày sự việc một cách mạch lạc.

Nay tôi trình bày lại đầu đuôi về 2 khoản hỗ trợ dành cho NXB để cộng đồng mạng được rõ.

VỀ KHOẢN HỖ TRỢ A:

Vào khoảng thời gian từ giữa tháng 10 đến đầu tháng 11/2019, một số anh em NXB đã bị lộ và phải đi lẩn trốn. Lúc này, NXB đã làm hồ sơ xin một khoản hỗ trợ khẩn cấp từ một nhà tài trợ nước ngoài, nhằm giúp đỡ cho các thành viên của NXB. Hồ sơ này được viết bằng tiếng Anh, do chính cô Phạm Đoan Trang soạn thảo và được gửi đến nhà tài trợ vào khoảng giữa tháng 12. Cô Trang là người trực tiếp liên lạc, trao đổi với bên nhà tài trợ và sau đó cũng chính cô là người nộp báo cáo. Trong quá trình làm hồ sơ, cô Trang có hỏi ý kiến và thảo luận cùng với tôi. Danh sách trong hồ sơ này gồm có 8 người, với tổng số tiền hỗ trợ là 28.700USD.

Vào khoảng sau tết Nguyên đán, chúng tôi được cô Trang thông báo cho biết là nhà tài trợ đã duyệt hồ sơ, và cô cũng nói với chúng tôi về ý muốn đem toàn bộ số tiền này nhập quỹ để chi tiêu cho các hoạt động của NXB. Vì thực tế hoạt động xuất bản khá tốn kém nhưng lại rất khó gây quỹ.

Ngay sau khi nhận tin và biết ý muốn của cô Trang, tôi đã gặp gỡ và trao đổi về việc góp quỹ với từng thành viên có tên trong danh sách. Sau khi trao đổi thì có 5 thành viên đồng ý góp quỹ (trong đó có tôi và cô Trang và đó là thỏa thuận miệng), 2 người muốn nhận tiền để chi dùng cho gia đình và một người không được hỏi ý kiến. Thực tế, người không được hỏi ý kiến này đã rời khỏi NXB từ trước khi các vụ sách nhiễu bắt bớ xảy ra và cô không bị nguy hiểm gì trong thời gian này. Việc thêm tên cô này vào danh sách là do ý của cô Đoan Trang nhằm mục đích kiếm thêm chút tiền cho quỹ. Tôi không có khả năng can thiệp hồ sơ vì hoàn toàn không biết tiếng Anh.

Đến khoảng tháng 5, phía nhà tài trợ A đã giải ngân và tiền được chuyển về tài khoản của Luật Khoa tại Mỹ theo yêu cầu của cô Trang (cô Trang là một trong các sáng lập viên của Luật Khoa). Sau khi giải ngân, nhà tài trợ yêu cầu cô Trang lấy giấy xác nhận đã nhận tiền viết bằng tiếng Anh từ những người có tên trong danh sách. Cô Trang chuyển cho chúng tôi mẫu viết sẵn từ nhà tài trợ và chúng tôi chỉ việc chép lại theo mẫu. Lúc này, một lần nữa tôi lại nói chuyện với các thành viên đã đồng ý góp quỹ về việc góp số tiền này vào quỹ để chi dùng cho hoạt động của NXB.

Tuy nhiên, tiền vẫn được giữ lại trong tài khoản của Luật Khoa và được chuyển dần dần. Trong đó, có 2 người trong danh sách (không muốn góp quỹ) nhận trực tiếp từ Luật Khoa. Có 9.000 USD tôi nhờ người nhận giúp và khoản cuối cùng là 7.483 USD được chuyển vào tài khoản của hội Viet Liberty tại Melboune, Úc. Như vậy số tiền tôi nhận về quỹ của NXB là 16.483 USD. Khoản còn lại là 3.100 USD hiện nay vẫn còn nằm trong tài khoản Luật Khoa.

Cần giải thích rõ hơn là từ sau tết Nguyên đán, do dịch bệnh và do tình trạng an ninh sách nhiễu độc giả, nên lượng sách phát hành giảm mạnh. Do đó các khoản thu khác của NXB là không đáng kể. Đồng thời, đứng trước tình trạng dịch bệnh bùng phát, có nguy cơ bị phong tỏa nên tôi đã mượn tiền từ một số người thân quen để chi dùng trước cho một số hoạt động, vì tôi tin tưởng rằng, sau khi nhận được khoản hỗ trợ, chúng tôi có thể hoàn trả. Mỗi lần tôi đi mượn tiền đều có báo (miệng) với cô Trang.

Một số khoản chi dùng lớn có thể kể đến như sau:

- Vào tháng 2/2020, theo đề nghị của cô Trang, 3 thành viên đã ra Hà Nội tham dự việc gặp đại diện đại sứ quán của 6 nước. Do dịch bệnh đang bùng phát nên chúng tôi không dám đi xe đò mà thuê xe 7 chỗ tự lái. Tổng chi phí cho chuyến đi này là: 22.000.000đ (hai mươi hai triệu đồng)

- Vào tháng 4/2020, khi bắt đầu giãn cách xã hội, theo yêu cầu của cô Trang, NXB đã lập một nhóm đi phát quà và phát cơm từ thiện, phát thành nhiều chuyến. Tổng chi phí cho hoạt động này, bao gồm 1 tấn gạo, nước mắm, đồ nhu yếu phẩm và cơm hộp, là: 36.715.000đ (ba mươi sáu triệu bảy trăm mười lăm đồng)

- Tháng 5 và tháng 6, chúng tôi thuê một ngôi nhà nguyên căn cho Đoan Trang, tôi và một số anh em khác ở. Tổng chi phí gồm tiền cọc nhà, thuê nhà và điện nước 2 tháng là: 17.224.000đ (mười bảy triệu hai trăm hai mươi bốn ngàn đồng). Nhà này được trả vào ngày 8/7/2020 và không được hoàn cọc do trả trước hợp đồng.

- Cuối tháng 5, do cần làm 1 clip cho lễ trao giải Prix Voltaire, theo yêu cầu và sự liên hệ của Đoan Trang, chúng tôi đã nhờ một đạo diễn đến quay phim giúp và hỗ trợ cho anh khoảng 12 triệu tiền đi lại và ở khách sạn.

- Sau khi 3 mẹ con chị Cấn Thị Thêu bị bắt, cũng theo đề nghị của Đoan Trang, NXB đã trích quỹ gửi hỗ trợ gia đình chị 30 triệu.

- Ngoài ra còn rất nhiều những khoản chi phí khác cho in ấn, vận chuyển, cất giữ bảo quản máy cũng khá tốn kém.

Như vậy, khoản hỗ trợ từ nhà tài trợ A được các thành viên đóng góp cho quỹ đã chi dùng gần hết. Do đó, khi nhận được tiền từ Luật Khoa, chúng tôi đã rút ra để trả nợ cho các khoản vay mượn trước đó.

VỀ KHOẢN HỖ TRỢ B:

Sau khi anh shipper Phùng Thủy bị bắt và bị tra tấn, một quỹ hỗ trợ khác cũng đã hỗ trợ các thành viên bị lộ. Danh sách này gồm có 6 người. Hợp đồng ký kết với nhà tài trợ B do một thành viên khác của NXB ký và chịu trách nhiệm quản lý, đây cũng là một hợp đồng bằng tiếng Anh. Nội dung của hợp đồng này không phải hỗ trợ theo cách lấy tiền phát cho từng người trong danh sách, mà là để thực hiện một hoạt động di chuyển liên tục bằng xe máy để tránh sự theo dõi của an ninh. Chúng tôi đã thực hiện 2 chuyến đi với tổn chi phí là 18.206.500đ (mười tám triệu hai trăm lẻ sáu ngàn năm trăm đồng) và số tiền này chúng tôi cũng phải đi mượn để chi dùng trước.

Phía nhà tại trợ đã giải ngân vào cuối tháng 5 và tiền cũng được chuyển về tài khoản của Luật Khoa theo đề nghị của cô Trang. Số tiền này, Luật Khoa đã chuyển sang tài khoản của Viet Liberty tại Úc 2 lần, vào ngày 2 và ngày 3 tháng 7.

Hiện nay, gần như toàn bộ số tiền này đang bị phong tỏa tại tài khoản bên Úc theo yêu cầu của cô Trang.

Như quý vị có thể thấy, hầu như các khoản chi lớn của chúng tôi (được rút từ nguồn quỹ A) hoặc theo yêu cầu của cô Trang hoặc để phục vụ cho sinh hoạt của cô. Còn khoản hỗ trợ B thì đang bị phong tỏa do chính yêu cầu của cô ta. Vậy mà nay cô ta vu cáo cho tôi là tham nhũng, biển thủ số tiền này của anh em. Thử hỏi, CÔNG BẰNG Ở ĐÂU???

Trong hơn một ngày qua, tuy bị tấn công dồn dập và trình bày không mạch lạc, nhưng vẫn có rất nhiều người cả quen lẫn không quen ủng hộ và tin tưởng tôi. Tôi đã nhận được rất nhiều lời hỏi thăm, chia sẻ trên facebook lẫn tin nhắn. Những người này đều nhận ra sự vô lý trong cách trình bày và buộc tội của cô Trang. Tôi xin chân thành cảm ơn những sự quan tâm và động viên này.

PS: Vì lý do an toàn nên tôi không tiện đưa công khai bảng kê chi tiết tài chính.”

Những con số mà Nguyễn Phương Hoa cung cấp đã hé lộ đời sống lãng phí của các “nhà dân chủ” Việt Nam. Riêng trong nửa đầu năm 2020, vốn được xem là đặc biệt khó khăn, NXB Tự Do đã có không ít khoản chi không cần thiết. Họ có thể tiết kiệm chuyến đi Hà Nội trị giá 22.000.000 VNĐ nếu họ gặp đại diện của 6 sứ quán qua một cuộc họp trực tuyến, tương tự cách làm việc của hầu hết các cơ quan chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức dân sự trong mùa dịch. Họ có thể tiết kiệm 12.000.000 VNĐ thuê đạo diễn, nếu Đoan Trang chịu hài lòng với một clip giản dị tự quay. Lối sống lãng phí này đã khoác lên cụm từ “chính trị bình dân” một màu sắc mỉa mai. Sự mỉa mai này càng rõ, nếu chúng ta so các con số chi tiêu của NXB Tự Do với con số sinh hoạt của một người dân Việt Nam bình thường.

Năm 2019, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam là 4,2 triệu VNĐ. Như vậy, riêng nhà tài trợ A đã cung cấp cho mỗi thành viên NXB Tự Do 75.300.000 VNĐ, tương đương với thu nhập của một người Việt Nam bình dân trong 18 tháng. Chuyến đi Hà Nội trị giá 22.000.000 VNĐ, tương đương với 5 tháng thu nhập của một người bình dân; và clip quảng cáo NXB Tự Do trị giá 12.000.000 VNĐ, tương đương với gần 3 tháng thu nhập của một người bình dân. Cần lưu ý rằng con số trên chưa bao gồm khoản tài trợ B, cùng nhiều khoản tài trợ khác mà Hoa và Trang không đề cập.

Trang trách Hoa biển thủ công quỹ, khiến shipper Phùng Thủy không nhận được đồng xu nào dù đã ký vào giấy nhận tiền. Vậy khi đốt 12.000.000 VNĐ cho clip nhận giải vừa nêu, Trang có hay không nghĩ đến Phùng Thủy và các thành viên khác? Và khi cả lối sống lẫn nguồn tiền của Trang đều không đại diện cho đa số dân chúng, Trang có tư cách trách móc, dè bỉu chuyện họ không ủng hộ mình hay không?