Bạo loạn nghiêm trọng nhất ở Mỹ kể từ sau vụ ám sát mục sư Martin Luther King, dân mạng Việt nói gì?

Loa Phường

Đang phải đối mặt với dịch bệnh CoVid-19 khiến hơn 100 ngàn người chết và hàng chục triệu người đã bị mất việc vì virus corona, nước Mỹ lại phải đương đầu với cuộc biểu tình biến thành bạo loạn trên khắp đất nước. Truyền thông Mỹ cũng như sử gia Mỹ đều lập tức liên tưởng tới quy mô phong trào một cuộc biểu tình tương tự năm 1968 sau vụ ám sát mục sư Martin Luther King Jr. ngày 4-4-1968. Ít nhất 140 thành phố của Mỹ đã nổ ra biểu tình và nhiều thị trưởng ở Mỹ phải đồng thời kích hoạt lệnh giới nghiêm để hạn chế những tổn thất từ các cuộc biểu tình quy mô lớn sau việc ông George Floyd, một người da màu bị cảnh sát giết chết trong tình trạng không có vũ khí tại thành phố Minneapolis của tiểu bang Minnesota.

Bản đồ mô tả diễn biến các cuộc biểu tình phản đối sau cái chết của ông George Floyd ở Mỹ, ô vuông nhỏ màu đỏ thể hiện những nơi đã diễn ra biểu tình từ ngày 27-5, màu vàng là những khu vực đã phải huy động lực lượng Vệ binh quốc gia giữ trật tự - Ảnh: NYT

Hàng ngàn người biểu tình đã đổ ra đường bày tỏ thái độ giận dữ của họ trước nạn phân biệt chủng tộc và hành động bạo lực của cảnh sát Mỹ. Biểu tình chống phân biệt chủng tộc đã lan rộng, ôn hòa đã bị thay thế bằng bạo lực, cướp phá, phá hoại tài sản, đụng độ với cảnh sát diễn ra trên khắp các thành phố của nước Mỹ đã khiến xứ sở cờ hoa rơi vào hỗn loạn. Ít nhất 40 thành phố đã áp đặt lệnh giới nghiêm và các thành viên lực lượng Vệ binh Quốc gia đã được huy động ở thủ đô Washington và ít nhất 23 bang, CNN đưa tin sáng 2/6.

Cảnh sát trưởng hạt Polk, bang Florida, Mỹ đã khuyến khích người dân dùng súng để tự bảo vệ tính mạng và tài sản của mình trước những kẻ lợi dụng cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc đang diễn ra trên khắp nước Mỹ để cướp phá bạo lực, nếu chúng tìm cách đột nhập vào nhà của họ.

Biểu tình “Tôi không thể thở” khởi phát từ thành phố Minneapolis hiện lan rộng khắp nước Mỹ. Ngoài Thủ đô Washington, ít nhất 40 thành phố tại Mỹ đã áp đặt lệnh giới nghiêm nhằm đối phó các cuộc biểu tình. Hơn 1.000 người đã bị bắt giữ sau 7 ngày bạo loạn liên tiếp tại các thành phố của Mỹ.

Phong trào biểu tình nhanh chóng lan ra nhiều quốc gia châu Âu. Hàng ngàn người dân Hà Lan tụ tập tại Thủ đô Amsterdam phản đối nạn phân biệt chủng tộc. Trước đó, ở Đan Mạch, Đức và Anh, hàng ngàn người biểu tình đổ về Đại sứ quán Mỹ để bày tỏ ủng hộ người biều tình Mỹ. Người biểu tình Anh hô vang khẩu hiệu “không có công lý”, “không có hòa bình”, phớt lờ quy định cấm tụ tập của chính phủ Anh nhằm ngăn chặn nguy cơ dịch bệnh lây lan. Ở New Zealand, 2.000 người biểu tình đã kéo tới lãnh sứ quan Mỹ tại thành phố Auckland để ủng hộ chống phân biệt chủng tộc. Cảnh sát Canada - nước láng giềng với Mỹ - đã đụng độ với người biểu tình ở thành phố Montreal.

Tối 1/6 (giờ Mỹ), từ Vườn Hồng, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng, nếu lãnh đạo các bang, các thành phố từ chối “áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ mạng sống, tài sản của cư dân”, ông sẽ dùng tới Đạo luật Nổi loạn – luật ra đời năm 1807 cho phép tổng thống Mỹ triển khai quân đội để trấn áp các hoạt động gây rối dân sự.

Chính giới Mỹ vẫn đang loay hoay tìm và đổ lỗi cho kẻ đứng sau các cuộc biểu tình, bạo loạn. Ông Trump và một số cố vấn hàng đầu đã cáo buộc Antifa và những nhóm mà họ gọi là "những kẻ cực đoan cực tả" đứng sau các cuộc biểu tình chống lại cảnh sát.

Phong trào Antifa là một liên minh hoạt động bí mật, tổ chức lỏng lẻo, quy tụ các nhà hoạt động xã hội cánh tả, thành viên thường mặc trang phục màu đen. Nhóm này không có thủ lĩnh và nổi lên trong những năm gần đây nhằm phản đối tình trạng phân biệt chủng tộc mà họ xem là phát xít và phản đối cảnh sát dùng bạo lực chống lại người dân rồi biện minh là hành động tự vệ.

Thậm chí, Tổng thống Trump tuyên bố trên Twitter “Mỹ sẽ xem Antifa là một tổ chức khủng bố".

Phân loại "tổ chức khủng bố" thường được Mỹ dành cho các tổ chức khủng bố nước ngoài và phải có liên hệ với đầu não nước ngoài, theo luật liên bang. Nhưng Antifa lại là một phong trào nội địa Mỹ, không có tổ chức và thủ lĩnh thật sự. Nhiều ý kiến chỉ trích cho rằng Tổng thống Trump đang tìm cách đổ trách nhiệm cho cánh tả về tình hình bất ổn và bạo lực.

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ William Barr nói các lực lượng thực thi pháp luật liên bang sẽ kích hoạt 56 nhóm chuyên trách chống khủng bố của FBI để bắt giữ, buộc tội những "kẻ kích động cực đoạn bạo lực".

Tuy nhiên, cùng ngày, Tổng thống Trump đã đổ lỗi cho các chiến binh cánh tả "Antifa" (Anti-Fascist Action - hành động chống phát-xít) gây ra các cuộc biểu tình chống cảnh sát thì trong buổi trả lời phỏng vấn trên kênh CNN hôm 31-5, bà Susan Rice, Cựu Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama cho rằng, Nga hoàn toàn có thể đứng sau các cuộc biểu tình bạo loạn đang diễn ra ở nước Mỹ.

Phía người dân Mỹ ủng hộ Tổng thống Trump thì cho rằng Đảng Dân chủ đứng sau cuộc kích hoạt bạo lực này nhằm dọn đường lật đổ ông Trump bằng bầu cử. Họ lập luận rằng, hầu hết các bang có biểu tình, bạo loạn mất kiểm soát là do đảng viên Đảng Dân chủ làm thị trưởng.

Còn thế giới nói sao?

Tại Trung Quốc, báo giới và một số quan chức nước này cũng tranh thủ cơ hội để “mỉa mai” tình cảnh ở Mỹ. Hồ Tích Tiến – Tổng biên tập Thời báo Hoàn Cầu của Trung Quốc – đăng trên Twitter rằng: “Bắc Kinh liệu có nên ủng hộ các cuộc biểu tình đang diễn ra ở Mỹ như Mỹ từng ủng hộ biểu tình tại Hồng Kông hay không?”. Hoa Xuân Oánh – quan chức ngoại giao Trung Quốc – đăng trên Twitter dòng trạng thái: “Tôi không thể thở” (câu nói của George Floyd trước khi qua đời). Mạng xã hội Weibo, hãng tin Sina và Nhân dân Nhật báo Trung Quốc cũng đăng tải các video cho thấy cảnh cảnh sát Mỹ đụng độ với người biểu tình và thu hút hàng chục triệu lượt xem.

Bộ Ngoại giao Nga cho biết, cái chết của Floyd chỉ là một trong hàng loạt các trường hợp tương tự xảy ra tại Mỹ trong những năm gần đây. “Sự việc cho thấy bạo lực phi lý từ cơ quan thực thi pháp luật Mỹ. Cảnh sát Mỹ thường xuyên có những hành động như vậy”.

Còn dân mạng Việt Nam?

Ý kiến của Facebooker Lê Dũng Anh được nhiều người ủng hộ, chia sẻ. Ông cho rằng, nước Mỹ luôn tự hào là miền đất hứa, là nơi để mọi người thuộc mọi màu da, chủng tộc tự do thực hiện Giấc mơ Mỹ (American Dream). Thế nhưng, nạn phân biệt chủng tộc vẫn là một “căn bệnh” trầm kha khiến nhiều người đặt ra câu hỏi: liệu giấc mơ Mỹ về bình đẳng có thành hiện thực? Như một nhà nghiên cứu Pháp nhận xét, xung đột sắc tộc ở Mỹ giống như bệnh AIDS, virus HIV chỉ nằm im chứ không thể bị tiêu diệt hoàn toàn và hễ có cơ hội là ngay lập tức phát tác. Nguyên nhân sâu xa của các vụ bạo động sắc tộc kể trên không phải chỉ vì mất an ninh, tội phạm gia tăng, mà là hệ quả của một xã hội bị rạn nứt, thậm chí chia rẽ mà chưa một chính quyền nào ở Mỹ có thể giải quyết được tận gốc rễ.

Theo FB Ngô Mạnh Hùng, đây là cử chỉ được khởi đầu từ năm 2017 bởi Colin Kaepernick (ảnh 1), cầu thủ bóng bầu dục nổi tiếng của Mỹ, trong một sự biểu đạt cự tuyệt chào cờ và hát quốc ca Mỹ nhằm phản đối việc cảnh sát thường xuyên sát hại người da màu vô tội, cũng như phản đối các phát biểu phân biệt chủng tộc của Trump. Phong trào này lan rộng ra tất cả các đội bóng Mỹ khiến Trump nổi giận, yêu cầu Liên đoàn bóng bầu dục sa thải các cầu thủ đó, cuối cùng Liên đoàn đã phải ra quy định cấm thực hiện động tác này. Nhưng nó đã kịp trở thành biểu tượng cho sự phản kháng chống lại các hành vi phân biệt chủng tộc trong xã hội Mỹ. Ảnh 2 là hình ảnh mới nhất hôm nay của cả một đội bóng Mỹ.

Phần đông dân mạng đang chế giễu các cái loa truyền thông chống Đảng Cộng sản Việt Nam  như đám  “đấu tranh dân chủ” Nguyễn Văn Đài, VOA, RFA, BBC hay Việt tân đều im lặng trước tình trạng nói trên đang diễn ra ở Mỹ. Việt tân công khai rằng biểu tình ở Mỹ không liên quan đến Việt Nam nên không phải chủ đề họ phải làm truyền thông. Phe zân chủ như Nguyễn Văn Đài đang khai thác hình ảnh nhóm cảnh sát Mỹ quỳ gối cầu nguyện cho nạn phân biệt chủng tộc, bóp méo nó thành hành động quỳ gối trước người biểu tình, để lấy làm cái cớ công kích cảnh sát và chế độ Việt Nam, ca ngợi nền dân chủ, nhân văn Mỹ. Còn truyền thông VOA (Tiếng nói của Hoa Kỳ) thì chuyển sang ca tụng quyền biểu tình tự do ở Mỹ hơn hẳn Việt Nam!!!

Bạn đọc của Loa Phường nghĩ gì về diễn biến nói trên?