Vì sao Mỹ 'hành động đơn phương' ở biển Đông?

Loa Phường Mặc dù phản ứng của Mỹ trước hành động bắt nạt láng giềng của Trung Quốc ở biển Đông có thể gây ấn tượng những ngày qua, nhưng sự xuất hiện chủ yếu là đơn phương của các lực lượng Mỹ đã gợi ra một câu hỏi quan trọng: Tại sao phản ứng của Mỹ không được phối hợp tốt hơn với các đối tác trong khu vực, như Malaysia, Philippines? Tờ tạp chí War on the Rocks của Mỹ lý giải, “Trong nhiều năm, phản ứng của Malaysia đối với hành động cướp bóc của Trung Quốc tại vùng biển Malaysia đã bị “tắt tiếng”. Liên hệ tới phát ngôn của cựu thủ tướng Mahathir Mohamad nói rằng biển Đông nên “không có tàu chiến lớn”, hay quan điểm mới đây của Quốc vương Malaysia lo ngại về tàu chiến lớn của nước ngoài đang hiện diện ở Biển Đông. Chuyên gia về chính sách quốc phòng người Mỹ Blake Herzinger phân tích trong bài viết đăng trên tạp chí nói trên là  Malaysia miễn cưỡng thách thức Trung Quốc một cách công khai, cả do lực lượng hàng hải yếu lẫn sự phụ thuộc thị trường Trung Quốc. Đồng thời lên án “Malaysia duy trì các yêu sách quá mức đi ngược lại Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), điều mà Mỹ thách thức thông qua hoạt động hàng hải trước đây. Khi các lực lượng Mỹ tiến về phía nam, các nhà hoạch định chính sách và tổ chức quốc phòng của Malaysia không thể chắc chắn liệu Mỹ đang tới hỗ trợ của họ hay để thách thức các yêu sách hàng hải của họ” và "Malaysia vẫn chủ yếu đứng bên lề về biển Đông, các đối tác khác của Mỹ có quan điểm ngày càng mạnh mẽ". Thêm vào đó, phản ứng bất bình cùng tuyên bố leo thang căng thẳng, đòi cắt đứt quan hệ đồng minh giữa Mỹ với chính quyền Duterte của Philipines.  Căn nguyên không nhỏ là "Không một bên tuyên bố chủ quyền nào ở biển Đông quên sự can dự đầy bối rối của Mỹ trong vụ Trung Quốc chiếm đóng Bãi cạn Scarborough". Bài báo gọi đó là "ký ức tồi tệ bị làm sống lại vào thời điểm Mỹ mong muốn thể hiện mình là người bảo đảm an ninh được thử thách theo thời gian ở khu vực" Mới đây, khi công ty dầu khí quốc gia Malaysia, Petronas, ký hợp đồng với tàu thăm dò West Capella, Trung Quốc đã đáp trả bằng cách phái tàu khảo sát Hải Dương địa chất 8 cùng một đội tàu bảo vệ bờ biển và tàu bán quân sự tới khu vực (Khu vực nơi tàu West Capella đang hoạt động cũng nằm trong “đường chín đoạn” phi lý mà Trung Quốc đưa ra và đã bị quốc tế bác bỏ). Đáp lại, lực lượng Mỹ duy trì sự hiện diện chung liên tục gần tàu West Capella trong gần một tháng. Chuyên gia về chính sách quốc phòng Mỹ Blake Herzinger viết trên tờ báo War on the rocks rằng: “Nhìn chung, Mỹ cho thấy sự tiến bộ trong cách tiếp cận nhưng cũng là cơ hội bị bỏ lỡ trong việc tiếp cận các đối tác Đông Nam Á”. Ở một góc độ khác, chuyên gia quân sự Nga Viktor Litovkin trong một cuộc phỏng vấn với Sputnik đã bóc mẽ  hành động mà ông ta gọi là "Mỹ đang kích động căng thẳng quân sự với Trung Quốc" thực chất là một cuộc biểu dương sức mạnh trước Trung Quốc sẽ thu hút các cử tri Mỹ về phía ông Trump trước thềm cuộc bầu cử. Chưa ai biết, liệu Mỹ có kiên trì chiến đấu với Trung Quốc  sau bầu cử , kể cả trường hợp đắc cử là Donald Trump - người được xem là cứng rắn với Trung Quốc nhất so với các tổng thống Mỹ gần đây. Do vậy, dư luận có lý khi đặt dấu hỏi vì sao Mỹ đang hành động đơn phương ở Biển Đông. Nó cho thấy sự mất niềm tin vào chính sách bất định Mỹ từ các đối tác trong khu vực. Ngay cả những đối tác truyền thống, đồng minh lâu năm với Mỹ trong khu vực còn lo ngại thì nói chi đến các quốc gia khác như Việt Nam chúng ta?!?