Giới zân chủ Việt với CoVid-19 (3): Lên tiếng vì tình hay vì tiền?

Loa Phường

Như đã đề cập trong bài trước, để thích nghi với chuyện Việt Nam thành công hơn phương Tây trong việc chống dịch COVID-19, và chính quyền các cường quốc bắt đầu mở nhiều chiến dịch truyền thông để đổ lỗi cho nhau về hậu quả của dịch bệnh; từ giữa tháng 03/2020 đến nay, các nhà dân chửi chuyển sang áp dụng 3 hướng tuyên truyền mới – là (1) Đổ lỗi cho Trung Quốc; (2) Tỏ ra ôn hòa và xây dựng; (3) Bênh vực mô hình dân chủ đa đảng đang trải qua khủng hoảng. Trong đó, hướng tuyên truyền “Đổ lỗi cho Trung Quốc” đặc trưng cho phe cuồng Trump, còn hướng tuyên truyền “Tỏ ra ôn hòa và xây dựng” đặc trưng cho phe chống Trump.

Nếu không tính cánh NGO đối lập (vốn chỉ phản ứng với dịch bệnh theo hệ giá trị và chức năng sẵn có của họ), thì hướng tuyên truyền “Tỏ ra ôn hòa và xây dựng” được định hình bởi VOICE cả về mặt lập luận lẫn thực hành.

Lập luận của hướng tuyên truyền này được phát biểu qua bài viết của Will Nguyễn trên BBC hôm 16/04/2020. Sau khi rào đón độc giả bằng cách viết rằng chắc chắn Việt Nam đang giấu dịch, Will đưa ra 3 thông điệp:

(1) Độc giả nên giảm công kích chế độ, đồng thời góp sức cho các nỗ lực ngăn chặn dịch bệnh của Chính phủ, vì trong thời điểm này việc người dân tin tưởng Chính phủ là cần thiết.

(2) Không nên “so sánh khả năng tồn tại của các hệ thống chính trị trong thời kỳ hỗn loạn này”, vì không có đủ bằng chứng để so sánh.

(3) Chính phủ nên cho phép giới “bất đồng chính kiến” phê phán mình dưới tư cách “xã hội dân sự” và “đối lập” ôn hòa; vì “đối lập” chỉ “phản đối” để “thay đổi hành vi của chính quyền”, để “thúc đẩy chính quyền làm tốt hơn”, chứ không muốn “phá hủy”:

Thông điệp thứ (3) vừa nêu không phản ánh đúng thực tế, vì Đoan Trang (một thành viên khác của VOICE) đã nhiều lần tuyên bố rằng mình muốn “tiêu diệt” Nhà nước, phá hoại bầu cử, chửi bới đánh phá chế độ:

Về mặt thực hành, ngày 31/03, Đoan Trang thông báo rằng NXB Tự Do đã “chuyển 2 tạ gạo cho một quán cơm xã hội” và “trao 15 suất quà cho 15 gia đình nghèo”:

Ngày 16/04, Tuyết Anh Jethwa (chịu ảnh hưởng của VOICE) thông báo rằng nhóm của mình đã “trao 1400 phần quà ở Hà Nội”:

Song song với các hoạt động thực hành trên, họ cũng làm một số phóng sự để tuyên truyền rằng Chính phủ Việt Nam đang bỏ quên người nghèo trong dịch bệnh. Tiêu biểu là bài “Chết đói trong thế kỷ 21” của Đoan Trang, đăng trên Luật khoa Tạp chí hôm 11/04.

Khi đưa tin về các hoạt động vừa nêu, VOICE đã không đề cập đến một thực tế rằng họ chỉ làm từ thiện để xây dựng hình ảnh và gây thanh thế, nhằm phục vụ mục đích chính trị của mình. Cụ thể, họ đã tìm mọi cách để trực tiếp trao quà rồi ghi công cho mình; trong khi nếu chỉ có mục đích từ thiện, họ có thể chuyển tiền hoặc hiện vật cho các nhóm từ thiện mà họ tin tưởng ngay khi bị chính quyền địa phương ngăn cản.

Ngoài ra, Nguyễn Hoàng Vy cũng chỉ ra một mặt tối của của các nhóm chống Trump, khi viết rằng họ chống chỉ vì Trump đã giảm tài trợ cho các NGO: 

Điều này có thể đúng với tổ chức VOICE. Năm 2018, VOICE tiếp đón nhân viên NED Larry Diamond, và Nguyễn Vi Yên kêu gọi cộng đồng tham gia dịch Tạp chí Dân chủ của NED; trong khi vào tháng 3 cùng năm, Trump đã đề nghị cắt 2/3 ngân sách dành cho NED.

Nếu tổ chức VOICE muốn dư luận tin rằng họ chỉ “phản đối” để “thay đổi hành vi của chính quyền”, để “thúc đẩy chính quyền làm tốt hơn”, chứ không muốn “phá hủy”, như nêu trong bài viết của Will Nguyễn, họ nên tuyên bố công nhận tính chính đáng của chế độ hiện tại ở Việt Nam. Nếu họ muốn dư luận tin rằng mình không chống Trump vì tiền, họ nên bạch hóa tài chính của tổ chức. Chừng nào họ còn chưa làm hai điều này, dư luận còn có lý do để nghi ngờ động cơ của họ.