Giới zân chủ Việt với CoVid-19 (1): Thay đổi cách tuyên truyền để thích nghi với thời cuộc?

Loa Phường

Đầu năm 2020, các tổ chức, cá nhân chống Nhà nước Việt Nam đã tập trung tuyên truyền rằng dịch COVID-19 sẽ khiến Trung Quốc và Việt Nam rơi vào tình trạng sụp đổ về mặt kinh tế, chính trị và xã hội, tạo cơ hội cho việc lật đổ chế độ. 

Từ giữa tháng 03/2020, khi số ca nhiễm và tử vong ở các nước Âu Mỹ liên tục tăng, chính quyền các cường quốc bắt đầu mở nhiều chiến dịch truyền thông để đổ lỗi cho nhau về hậu quả của nCoV, còn Việt Nam bắt đầu thể hiện rõ rằng mình đang kiểm soát được dịch bệnh; giới chống đối chuyển sang áp dụng 3 hướng tuyên truyền mới – là (1) Đổ lỗi cho Trung Quốc; (2) Tỏ ra ôn hòa và xây dựng; (3) Bênh vực mô hình dân chủ đa đảng đang trải qua khủng hoảng trong dịch bệnh. Trong khi những người theo đuổi hướng tuyên truyền (1) và (2) đối kháng nhau, phản ánh mâu thuẫn giữa Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ Mỹ; cả hai nhóm người này đều sử dụng hướng tuyên truyền (3).

Khác biệt giữa những người theo đuổi các hướng tuyên truyền (1) và (2) thể hiện qua bảng sau:

	Đổ lỗi cho Trung Quốc	Tỏ ra ôn hòa, xây dựng
Thành phần	_ Việt Tân _ Hội Anh em Dân chủ _ Bauxite Việt Nam _ Hội Nhà báo Độc lập _ Hội Ủng hộ Dân chủ Hong Kong _ CHTV _ Giới chống Cộng cực đoan trong các group FB hoặc kênh Livestream, kênh Youtube nhỏ lẻ _ Pháp Luân Công	_ VOICE (cùng những tổ chức chịu ảnh hưởng như NXB Tự Do, Green Trees, Luật khoa Tạp chí) _ NGO có ý định đối lập _ Một số trí thức như Nguyễn Quang A, Chu Hảo
Thái độ với 2 đảng ở Mỹ	* Chủ yếu gồm 2 loại: _ Ủng hộ Đảng Cộng hòa Mỹ và sùng bái Donald Trump _ Lựa theo  cơ hội.	* Chủ yếu gồm 3 loại: _ Ủng hộ Đảng Dân chủ Mỹ và chống Donald Trump _ Trung lập _ Lựa theo cơ hội.
Ý thức hệ	_ Chủ nghĩa Dân tộc cực đoan (bài Trung Quốc) _ Công giáo hoặc Tin lành bất mãn _ Pháp Luân Công	_ Dân chủ, nhân quyền, xã hội dân sự _ Chủ nghĩa nhân đạo
Cảm xúc tập thể	* Xuất phát từ mâu thuẫn giữa các cộng đồng dân tộc, tôn giáo, vùng miền, đảng phái mà Trump đã tận dụng. Biểu hiện cụ thể bao gồm: _ Hận thù, tức giận (trước cộng sản, Trung Quốc, chuỗi cung ứng toàn cầu) _ Siêu việt hóa cộng đồng của mình, thù địch và sợ hãi các cộng đồng khác. _ Tôn thờ Donald Trump.	* Xuất phát từ bộ lý tưởng “các giá trị phổ cập”, theo đó “con người phổ cập bình đẳng, bình quyền”. Biểu hiện cụ thể bao gồm: _ Đồng cảm với nỗ lực chống dịch của chính quyền các nước, gồm Việt Nam. _ Thương xót người nghèo (chịu thiệt hại nặng về kinh tế trong dịch bệnh). _ Lo sợ trước cuộc khủng hoảng của phương Tây, của các “giá trị phổ cập” như nhân quyền, và tác động của nó đến phong trào dân chủ Việt Nam _ Ghét Donald Trump.
Thông điệp tuyên truyền	_ Đổ lỗi cho Trung Quốc (VD: dịch bùng phát là do Trung Quốc phát tán vũ khí sinh học nCoV, do Trung Quốc mua chuộc WHO để đưa cảnh báo sai), từ đó kêu gọi chống Trung Quốc và chống Cộng. _ Ca ngợi Trump. Đánh đồng Trump với nước Mỹ / việc chống Trung Quốc / tôn giáo của mình. _ Quy những người công kích Trump, tài trợ cho WHO hoặc ủng hộ cách ly là ma quỷ, cộng sản. _ Tiên đoán rằng dịch COVID-19 sẽ làm sụp đổ chế độ ở Trung Quốc và Việt Nam (thông qua khủng hoảng kinh tế, việc “người dân thức tỉnh”, hoặc chiến tranh thế giới).	_ Kêu gọi giới chống đối giảm công kích chế độ, tăng cường tham gia các nỗ lực chung để đẩy lùi dịch bệnh (VD: tuyên truyền về cách phòng bệnh khoa học, chống tin giả, làm từ thiện), vì việc người dân tin tưởng Chính phủ là cần thiết trong thời điểm này. _ Tuyên truyền về việc Chính phủ chậm hỗ trợ người có thu nhập thấp hoặc lao động tự do. Làm từ thiện hỗ trợ nhóm cư dân này để lấy uy tín, tạo hình ảnh. _ Công kích Trump và những người ủng hộ là độc tài, mê tín, dân trí thấp. _ Nhận định rằng dịch COVID-19 là dấu hiệu cho thấy chủ nghĩa tư bản cần thay đổi theo hướng tôn trọng môi trường, người nghèo, khoa học và nhân bản.
Độc giả mục tiêu	_ “Nạn nhân chế độ” (VD: cờ vàng, Công giáo & Tin lành cực đoan, Pháp Luân Công, dân oan…) _ Người chống Trung Quốc cực đoan.	_ Trí thức _ Trung lưu thành thị _ Học sinh, sinh viên _ Người nghèo
Động cơ	* Tác động đến việc chống dịch: _ Phá hoại các nỗ lực kiểm soát dịch của Chính phủ (trong các trường hợp cực đoan như Nguyễn Văn Đài). _ Lợi dụng dịch bệnh để truyền giáo (như trường hợp Pháp Luân Công và một số nhóm Thiên chúa giáo cực đoan). * Tác động đến kết quả bầu cử ở Mỹ: _ Phủ nhận trách nhiệm của Trump trong việc khiến dịch bệnh lan rộng. _ Đánh đồng việc chống dịch, chống Cộng, chống Trung Quốc với ủng hộ Trump. * Tác động đến chính trị Việt Nam: _ Duy trì dư luận, bảo toàn lực lượng bằng hận thù và tin tức giật gân. _ Gia tăng mâu thuẫn, xung đột giữa Việt Nam và Trung Quốc.	* Tác động đến việc chống dịch: _ Ngăn chặn và khắc phục hậu quả của dịch bệnh. * Tác động đến kết quả bầu cử ở Mỹ: _ Làm rõ trách nhiệm của Trump trong việc khiến dịch bệnh lan rộng. * Tác động đến chính trị Việt Nam: _ Duy trì dư luận, bảo toàn lực lượng bằng các hoạt động từ thiện và hình ảnh ôn hòa, xây dựng. _ Phục hồi các khoản đầu tư từ quốc tế cho hoạt động thúc đẩy thay đổi chế độ ở Việt Nam (thông qua các quỹ bị Trump cắt giảm như NED).

Bảng so sánh trên cho thấy giới dân chửi Việt Nam đang bị lệ thuộc vào Mỹ quá nặng, đến nỗi mỗi lần 2 đảng Cộng hòa và Dân chủ Mỹ tranh cử là một lần phong trào của họ bị vỡ đôi. Một lực lượng lệ thuộc vào nước ngoài và mâu thuẫn nội bộ nặng đến mức này chắc chắn không phải là giải pháp để duy trì nền độc lập, thống nhất và hòa bình của đất nước.

Ngoài ra, nó cũng cho thấy các hoạt động tuyên truyền của cánh dân chửi ủng hộ Donald Trump là đặc biệt đáng lo ngại. Thay vì dừng ở ranh giới tranh luận chính trị, nó đã bao gồm nhiều thông điệp kích động hận thù, truyền bá mê tín dị đoan, và gây hoảng loạn để phá hoại kinh tế. Cộng đồng mạng nên cảnh giác số thông điệp này vì những nguy cơ mà chúng mang đến cho sức khỏe của người dân và sự an toàn của xã hội.

Những bài kế tiếp sẽ mô tả rõ hơn và chỉ ra những mặt tối của cả 3 hướng tuyên truyền – là (1) Đổ lỗi cho Trung Quốc; (2) Tỏ ra ôn hòa và xây dựng; (3) Bênh vực mô hình dân chủ đa đảng đang trải qua khủng hoảng trong dịch bệnh.