Loa Phường
Đối với các trang chống
tin giả do người dân tự thành lập,
Từ cuối năm 2019 đến
nay, người dùng Internet ở Việt Nam đã tự tạo 3 trang chuyên chống tin giả. Số
này bao gồm website “Factcheck.vn” (lập trước khi có dịch), trang FB “Kiểm Tin”
(lập trước khi có dịch), và group FB “Chung tay chống fake news dịch cúm Corona
2019-nCoV” (lập sau khi có dịch). Dù sáng lập viên của 3 trang này xuất phát từ
3 khuynh hướng chính trị khác nhau, là thân Nhà nước, trung lập, và thân phương
Tây; họ đều giữ vị tri cao trong các doanh nghiệp về truyền thông.
Cụ thể, group FB
“Chung tay chống fake news dịch cúm Corona 2019-nCoV” có người sáng lập và
admin công khai là Lê Quốc Vinh (nhà báo, sở hữu một số công ty truyền thông lớn
như Le Bros, Le Media, và kênh truyền hình Giải Trí TV; có quan điểm thân Nhà
nước).
“Factcheck.vn” là
một chuyên trang thử nghiệm của Công ty TNHH Điểm Tin Công Nghệ, có người chịu
trách nhiệm nội dung là Nguyễn Hồng Phúc (nick Xnohat HVA, làm báo chí và mạng
xã hội về công nghệ; có quan điểm trung lập).
“Kiểm Tin” có thể
do Phạm Ngọc Hưng (người sáng lập công ty truyền thông StormEye Creative
Communication; có quan điểm thân phương Tây) lập. Lý do là fanpage “Kiểm Tin”
dùng email ngoccup@gmail.com, trong khi
Phạm Ngọc Hưng có tên truy cập trên Facebook là Ngoccup.
Như vậy, các giải
pháp tự quản để chống tin giả có thể xuất hiện trong cả 3 khuynh hướng chính trị.
Lý do khiến các chủ doanh nghiệp về truyền thông đầu tư thời gian cho công việc
này là một vấn đề cần tiếp tục tìm hiểu.
Cả 3 khuynh hướng
chính trị khác nhau – là ủng hộ Nhà nước, trung lập, và thân phương Tây – đều có
người sử dụng tin giả và người chống tin giả.
Trong khuynh hướng
thân Nhà nước, vào thời điểm mới xuất hiện dịch bệnh, một số fanpage mang màu sắc
“Tự hào Việt Nam” và nick FB “chống phản động” đã tung 2 tin đồn – là (1) virus
mới không nguy hiểm trong điều kiện nhiệt độ ở Việt Nam; và (2) Tổng thống
Trump khen Việt Nam chữa được virus mới. Sau ngày 31/10, khi WHO ban bố tình trạng
khẩn cấp và Nhà nước Việt Nam chuyển sang quyết liệt dập dịch, các trang “chống
phản động” đồng loạt chuyển sang chống tin giả; song song với việc cơ quan Công
an các cấp đẩy mạnh truy tìm và xử phạt tin giả, Bộ Y tế và Bộ Thông tin - Truyền
thông phối hợp cung cấp đầy đủ thông tin cho người dân.
Trong khuynh hướng
trung lập, hầu hết người dùng mạng xã hội dễ bị ảnh hưởng bởi các tin giả về
các ca lây nhiễm mới và cách tự chữa bệnh. Một số nhân vật công chúng bị xử phạt
vì chia sẻ tin giả – như Đàm Vĩnh Hưng, Ngô Thanh Vân, Cát Phượng – có thể được
xem là đại diện của khuynh hướng chung đó. Ngược lại, các nỗ lực chống tin giả
trên mạng xã hội cũng đã được thực hiện bởi một số bác sỹ – như Ngô Đức Hùng (Bệnh
viện Bạch Mai), Tạ Huy Kiên (Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình), Nguyễn Văn Tuấn
(Viện Vệ sinh Dịch tễ)…
Trong khuynh hướng
thân phương Tây, thái độ trước tin giả về COVID-19 phân bố như sau:
|
Góp
phần
chống tin giả |
Không
chống,
không lan truyền |
Góp
phần
lan truyền tin giả |
NGO
|
_
Nguyễn Tiêu Quốc Đạt (Think Playgrounds)
_
Nguyễn Hồng Vũ (City of Hope)
_
Nghiêm Hoa (HRS)
_
Đặng Ngọc Quang (RDSC)
|
_
Bình Lê (HRS)
_
Ngụy Thị Khanh (GreenID)
_
Hong Hoang (CHANGE)
_
Jang Kều (Sống Foundation)
_
Trung Hà (CEPEW)
_
Duan Dang (ĐKS Biển Đông)
|
_
Nguyễn Đức Thành (VERP)
|
Phóng
viên bất mãn
|
_
Đoàn Kiên Giang (Báo Sạch)
|
_
Trương Châu Hữu Danh (Báo Sạch)
_
Đỗ Cao Cường
_
Trương Huy San
_
Chanh Tam
|
_
Mai Phan Lợi (MEC)
_
Mai Quốc Ấn
|
Chống
Cộng
|
*
Đài nước ngoài:
_
BBC, RFI
*
Tổ chức:
_
Luật khoa Tạp chí (VD: Y Chan, Phạm Minh Trung, Hoàng Chương)
*
Cá nhân:
_
Hoàng Ngọc Tuấn
_
Bình Thế Nguyễn
|
*
Đài nước ngoài:
_
VOA
*
Tổ chức:
_
DĐXHDS (VD: Nguyễn Quang A, Nguyễn Hữu Vinh, Mạc Văn Trang)
_
Hầu hết Green Trees (VD: Phạm Đoan Trang, Đinh Thảo, Cao Vĩnh Thịnh, Nguyễn
Thúy Hạnh)
_
Dòng Chúa Cứu Thế (VD: Truyền thông Thái Hà, Nguyễn Ngọc Nam Phong, Đinh Hữu
Thoại)
_
Phong trào Dù vàng HK
|
*
Đài nước ngoài:
_
RFA
*
Tổ chức:
_
Pháp Luân Công (gồm các trang con như Đại Kỷ Nguyên, Tân Đường Nhân,
TrithucVN, Tinhhoa, T23, Decode Times…)
_
Việt Tân (VD: Đoàn Thị Thùy Dương, Mã Tiểu Linh, Võ Hồng Ly, Lê Công Định)
_
HAEDC (VD: Nguyễn Văn Đài, Phạm Minh Vũ)
_
CHTV
_
Nhật ký Yêu nước
_
Nhiều kênh Youtube không rõ nguồn gốc
*
Cá nhân:
_
Nguyễn Văn Phước, Ngô Kim Hoa… (rất đông)
|
(Lưu ý: Hành vi
“Góp phần lan truyền tin giả” bao gồm việc chia sẻ các thuyết âm mưu hoặc “sấm
truyền”. Bảng này không thể hiện hết bức tranh toàn cảnh, do số người, trang
quan sát được không lớn.)
Bố cục của bảng
này ủng hộ một nhận xét trong mục trước, rằng độ cực đoan thường tỉ lệ thuận với
độ sẵn sàng lan truyền tin giả.
Ngoài ra, bảng cũng
gợi ý rằng những tổ chức có trình độ sẽ dùng hoặc không dùng tin giả tùy theo lợi
ích của họ. Chẳng hạn, DĐXHDS và Green Trees hầu như không lan truyền tin giả về
COVID-19, dù họ tích cực lan truyền tin giả về vụ Đồng Tâm (một vụ việc gắn chặt
với lợi ích của họ). Dù Dòng Chúa Cứu Thế từng lan truyền tin giả về nhiều sự vụ,
và fanpage “Phong trào Dù vàng” từng lan truyền tin giả về đợt biểu tình ở Hong
Kong, họ không làm như vậy với đợt dịch COVID-19, do Giáo hội Công giáo đang bận
phòng dịch và bản thân Hong Kong cũng bị dịch bệnh đe dọa.
Vấn đề tin giả có
thể đã gây rạn nứt nhất định giữa giới NGO và giới chống Cộng, cũng như trong
giới chống Cộng, dù họ không nói nhiều về việc đó:
Các hội đoàn chống
Cộng nên thấy xấu hổ, khi họ thuộc một trong những nhóm người tung tin giả nhiều
nhất trong xã hội. Khi tung tin giả, họ đã phản bội lý tưởng dân chủ, vì người
dân không thể làm chủ khi chỉ được truyền thông cung cấp những thông tin sai. Họ
cũng đã thể hiện rằng mình thuộc một cộng đồng dối trá, có chuẩn mực đạo đức và
trình độ văn minh thấp hơn cả xã hội Việt Nam lẫn những xã hội phương Tây mà họ
đang tị nạn. Những người như vậy không có tư cách tuyên bố rằng mình đang đấu
tranh để “canh tân” đất nước, hay “khai dân trí” cho những bộ phận còn lại của
xã hội.
Có thể thấy lợi dụng dịch bệnh do virus corona gây nên thì các đối tượng chống cộng đã thường xuyên chia sẻ, đăng tải các bài viết xuyên tạc bóp méo sự thật về tình hình dịch bệnh cũng như lợi dụng dịch bệnh để hướng lái dư luận, đổ lỗi cho chính quyền cũng như xuyên tạc chống đối Đảng và Nhà nước ta.
Trả lờiXóaviệc lợi dụng hoàn cảnh cả nước đang ra sức chống dịch bệnh trên tất cả các mặt thì bọn rận chủ, phản động, chống phá ra sức khai thác không gian mạng tung tin thất thiệt, sai trái với mục đích xuyên tạc, bịa đặt chống phá Đảng, nhà nước. Khi tung tin giả, họ đã phản bội lý tưởng dân chủ, vì người dân không thể làm chủ khi chỉ được truyền thông cung cấp những thông tin sai. Họ cũng đã thể hiện rằng mình thuộc một cộng đồng dối trá, có chuẩn mực đạo đức và trình độ văn minh thấp hơn cả xã hội Việt Nam lẫn những xã hội phương Tây mà họ đang tị nạn.
Trả lờiXóaác hội đoàn chống Cộng nên thấy xấu hổ, khi họ thuộc một trong những nhóm người tung tin giả nhiều nhất trong xã hội. Khi tung tin giả, họ đã phản bội lý tưởng dân chủ, vì người dân không thể làm chủ khi chỉ được truyền thông cung cấp những thông tin sai. Họ cũng đã thể hiện rằng mình thuộc một cộng đồng dối trá, có chuẩn mực đạo đức và trình độ văn minh thấp hơn cả xã hội Việt Nam lẫn những xã hội phương Tây mà họ đang tị nạn.
Trả lờiXóaVới việc lợi dụng dịch bệnh thì có rất nhiều cá nhân tổ chức dân chủ, chống đối mà nhiều nhất vẫn là những phần tử chống cộng lợi dụng dịch bệnh để đăng tải các thông tin thất thiệt, tung tin giả làm hoang mang dư luận, lo lắng trong quần chúng. Trước tình hình này thì mọi người dân nên cẩn trọng và bình tĩnh khi tiếp nhận thông tin, cùng phát hiện đấu tranh ngăn chặn các thông tin sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch.
Trả lờiXóaLúc này mới thấy sức mạnh của nhân dân to lớn thế nào. Những người dân chân chính họ lập nên các trang, diễn đàn để chống đối lại bọn tung tin giả, đa phần là giới rận chủ nhằm đả kích chính phủ Việt Nam. Giới rận chủ cũng đã thể hiện rằng mình thuộc một cộng đồng dối trá, có chuẩn mực đạo đức và trình độ văn minh thấp hơn cả xã hội Việt Nam
Trả lờiXóaCác hội đoàn chống Cộng nên thấy xấu hổ, khi họ thuộc một trong những nhóm người tung tin giả nhiều nhất trong xã hội. Họ luôn hô hào đòi quyền dân chủ cho nhân dân nhưng lại đi ngược lại với lợi ích của quần chúng, họ gào thét ầm ĩ đại diện cho tiếng nói của quần chúng nhưng ngược lại bị quần chúng chửi không thể hất mặt lên. Đúng là đáng đời bọn khóc thuê. Khóc mãi mà chẳng có nước....dùng.
Trả lờiXóaKhi tung tin giả, họ đã phản bội lý tưởng dân chủ, vì người dân không thể làm chủ khi chỉ được truyền thông cung cấp những thông tin sai. Họ cũng đã thể hiện rằng mình thuộc một cộng đồng dối trá, có chuẩn mực đạo đức và trình độ văn minh thấp hơn cả xã hội Việt Nam lẫn những xã hội phương Tây mà họ đang tị nạn. Những người như vậy không có tư cách tuyên bố rằng mình đang đấu tranh để “canh tân” đất nước, hay “khai dân trí” cho những bộ phận còn lại của xã hội.
Trả lờiXóa