Loa Phường
Ngày 25/11/2019, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Nguyễn Chí
Vịnh, Bộ Quốc phòng Việt Nam đã công bố Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019, với
2 nét mới nổi bật so với Sách trắng 2009.

Thứ nhất, chính sách quốc phòng “3 Không” của Việt Nam đã
được bổ sung thêm một điểm mới, để trở thành “4 Không”. Cụ thể, ngoài việc (1)
Không tham gia liên minh quân sự; (2) Không liên kết với nước này để chống nước
kia; (3) Không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam
để chống lại nước khác; Việt Nam còn chủ trương (4) Không sử dụng vũ lực hoặc
đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.
Thứ hai, Sách trắng để ngỏ một khả năng, theo đó nếu tình
hình thực tế đòi hỏi, thì Việt Nam có thể cân nhắc thiết lập quan hệ quân sự với
một nước khác để bảo vệ Tổ quốc.
Trong 1 tuần sau thời điểm đó, dư luận phi chính thống trên
Internet đã có những quan điểm trái chiều về những nét mới trong chính sách quốc
phòng của Việt Nam. Đài BBC, giới chuyên gia Mỹ và giới chuyên gia Việt Nam
nhìn chung chấp nhận chính sách này; trong khi Diễn đàn Xã hội Dân sự chưa có
phản ứng rõ ràng; còn giới chống đối cực đoan đẩy mạnh tung tin đồn để công
kích chính sách.
Cụ thể, từ ngày 26 đến 28/11, BBC tiếng Anh và tiếng Việt
đã phỏng vấn một loạt các chuyên gia người Anh, Mỹ và Việt Nam về chủ đề này.
Những người được phỏng vấn nhìn chung tỏ thái độ chấp nhận Sách trắng 2019.
Cụ thể, về thái độ của BBC, Bill
Hayton (nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế, ký giả BBC) cho rằng Sách trắng Quốc
phòng 2019 có 2 điểm tự mâu thuẫn. Thứ nhất, việc “Không sử dụng và đe dọa sử dụng
vũ lực trong quan hệ quốc tế” mâu thuẫn với một thực tế rằng Việt Nam có quân đội,
và lúc nào đó sẽ phải sử dụng. Thứ hai, việc “Không liên minh quân sự với nước
nào” mâu thuẫn với việc Việt Nam sẽ cân nhắc thiết lập quan hệ quân sự với các
nước khác khi tình hình đòi hỏi. Hayton cho rằng 2 điểm mâu thuẫn trên “có lẽ
là kết quả của sự thỏa hiệp chính trị trong nội bộ lãnh đạo” Việt Nam. Chúng
cũng thể hiện rằng Việt Nam vừa muốn giữ các nguyên tắc không đổi về việc đa
phương hóa, đa dạng hóa quan hệ ngoại giao trên tinh thần tôn trọng hòa bình; vừa
muốn đưa ra lời cảnh báo với Trung Quốc.
Về thái độ của giới chuyên gia Mỹ,
Jake Sulivan (cựu cố vấn an ninh quốc gia thời Obama) nhận xét rằng thay vì
liên minh quân sự với Mỹ theo cách của Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc hay các nước
tương tự; Việt Nam sẽ chỉ hợp tác với Mỹ vì những lợi ích chung của hai bên –
như đảm bảo tự do hàng hải, an ninh hàng hải trên Biển Đông, và giải quyết một
cách hòa bình các tranh chấp. Những hình thức hợp tác này là đáng khuyến khích,
vì đem lại lợi ích cho Mỹ và cho khu vực.
Về thái độ của giới chuyên gia người
Việt, Vũ Quang Việt (cựu Vụ trưởng Vụ Tài khoản Quốc gia thuộc Cục Thống kê
Liên Hợp Quốc) nhận xét rằng đằng nào Mỹ cũng không muốn liên minh quân sự với
Việt Nam, vì 2 lý do.
Thứ nhất, nguyên tắc của khối liên
minh quân sự quy định rằng nếu một nước trong khối bị tấn công, thì các nước
khác trong khối có trách nhiệm đáp lại như thể chính mình bị tấn công, mà không
cần thông qua Quốc hội. Trong khi đó, Mỹ không gắn bó với Việt Nam đến mức xem
một đòn tấn công vào Việt Nam là một đòn tấn công vào nước Mỹ.
Thứ hai, Mỹ sẽ không hứng thú với việc
liên minh với Việt Nam, trong bối cảnh chính quyền Trump đang giảm liên minh
quân sự và rút quân ở khắp nơi, tới mức đòi NATO, Hàn Quốc trả tiền cho quân đội
Mỹ.
Vì vậy, việc Việt Nam không liên minh
quân sự với các nước là đúng, phù hợp với tình hình thực tế. Tuy nhiên, trong
trường hợp bị tấn công, Việt Nam nên sẵn sàng hợp tác với các nước có cùng mục
đích bảo vệ an ninh, hòa bình trên Biển Đông; việc hợp tác này khác với liên
minh quân sự.
Trong khi đó, Hà Hoàng Hợp (nhà nghiên
cứu thuộc Viện ISEAS) diễn giải điểm Không thứ tư, mới bổ sung vào Sách trắng
như sau:
“Không đe dọa sử dụng vũ lực thì chỉ
có người khỏe hơn mới áp dụng. Bên yếu hơn mà dùng điều kiện đó thì không thích
hợp. Chắc là người ta [Việt Nam] sẽ lý giải rằng ngôn ngữ đó áp dụng cho trường
hợp là người ta không đánh trước”.
Các bình luận trên cho thấy Sách trắng
Quốc phòng Việt Nam 2019 được xây dựng một cách thông minh, thận trọng, phù hợp
với cả tình hình thực tế lẫn nguyên tắc không nhân nhượng trên vấn đề độc lập,
chủ quyền. Qua thái độ của giới chuyên gia phương Tây, có thể thấy Mỹ hài lòng
và sẵn sàng hợp tác với Việt Nam trong khuôn khổ của chính sách quốc phòng nêu
trong Sách trắng.
Điều này thể hiện việt nam thực sự quan tâm đến vấn đề gì trong thời gian tới, việt nam đang thể hiện mình là một quốc gia có sự tự chủ về mọi mặt, sẵn sàng bảo vệ chủ quyền với mọi quốc gia xâm phạm chủ quyền của việt nam cho dù đó là quốc gia nào đi chăng nữa, tự hào quá việt nam ơi.
Trả lờiXóaSách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 được xây dựng một cách thông minh, thận trọng, phù hợp với cả tình hình thực tế lẫn nguyên tắc không nhân nhượng trên vấn đề độc lập, chủ quyền. Tin rằng sẽ nhận được nhiều sự đánh giá cao của các chuyên gia quốc tế, góp phần ổn định bảo vệ nền quốc phòng của đất nước
Trả lờiXóa