Loa Phường
Giới “dân chửi” Việt Nam nghĩ gì về đợt biểu tình phản đối
Dự luật Dẫn độ, hiện đang diễn ra ở Hong Kong? Khi tuyên truyền về chủ đề này
trong tuần qua, họ đã chủ yếu khai thác 2 thông điệp.
Trong thông điệp thứ nhất, họ khen Hong Kong và chê Việt
Nam. Họ viết rằng qua việc “hàng triệu” người Hong Kong tự giác biểu tình trong
trật tự “vì quyền lợi của chính bản thân”, “mà không cần sự lãnh đạo của bất cứ
đảng phái nào”, có thể thấy chế độ đa đảng đã biến Hong Kong thành một “xã hội
trưởng thành”, đạt đến trình độ cao về “văn minh nhân quyền” và “ý thức dân chủ”.
Trong khi đó, vì hầu hết người Việt Nam không quan tâm đến biểu tình, có thể thấy
chế độ độc đảng đã biến Việt Nam là một “xã hội chưa trưởng thành”, “thiếu hiểu
biết về chính trị”, “u mê”. Ngoài ra, họ cũng khen thanh niên Hong Kong “anh
hùng”, và chê thanh niên Việt Nam “hèn nhát”, “vô cảm”; từ đó gây tranh cãi
trong chính cộng đồng của họ.
Trong thông điệp thứ hai, họ chia thế giới theo kiểu “Chiến
Tranh Lạnh”, trong đó 2 chính phủ Việt Nam và Trung Quốc ở cùng “phe độc tài”,
còn người biểu tình Hong Kong và các nhóm chống đối Việt Nam ở cùng phe “thế giới
tự do”. Từ góc nhìn đó, họ công kích nước Trung Quốc, mô hình chính trị và văn
hóa Trung Quốc, rồi kêu gọi Việt Nam theo Hong Kong “thoát Trung”, du nhập mô
hình chính trị và văn hóa của Mỹ.
Cảnh đoàn biểu tình dọn rác trên đường phố, hoặc nhường đường
cho xe cứu thương và người đi bộ, đã thể hiện những đức tính tốt đẹp và đáng nể
phục của người dân Hong Kong. Nhưng trong sự nể phục này, chúng tôi vẫn không
thể đồng ý với giới “dân chửi” Việt Nam trên 3 điểm.
Thứ nhất, cần thận trọng khi nhận xét rằng xã hội này “tiến
hóa” hơn xã hội kia. “Tiến hóa” không phải là một đường đua chung giữa các
loài, mà là một quá trình kéo dài hàng tỉ năm, trong đó mỗi loài tìm nhiều con
đường riêng để thích nghi với nhiều môi trường sống riêng biệt. Trong “tiến
hóa” không có đúng sai: mỗi loài có thể tiến hóa theo nhiều con đường phân
nhánh khác nhau, và mỗi môi trường có thể dung dưỡng nhiều cách tiến hóa, thích
nghi khác nhau. Trong “tiến hóa” không có cao thấp: con cá dễ cho rằng con người
ở cấp tiến hóa thấp hơn, vì con người chết sau 5 phút sống dưới nước.
Vì vậy, thay vì coi con người như sinh vật ở cấp tiến hóa
cao nhất, khoa học hiện đại chỉ coi con người như sinh vật tiến xa nhất về ngôn
ngữ và khả năng tư duy. Quan điểm rằng trình độ tiến hóa của một xã hội tỉ lệ
thuận với số cuộc biểu tình, hoặc với khả năng tự tuân thủ kỷ luật của người
dân, là một quan điểm phản khoa học.
So với nhiều xã hội phương Tây và Đông Á, người Việt Nam rõ
ràng kém hơn về nền tảng học thuật, thái độ chuyên nghiệp, và khả năng tuân thủ
kỷ luật trong thời bình. Tuy nhiên, người Việt Nam cũng đã chứng tỏ rằng mình
trội hơn về khả năng thích nghi với hoàn cảnh, thái độ thư giãn, và khả năng
tuân thủ kỷ luật thời chiến. Những ưu, nhược điểm này không xuất phát từ chế độ
độc đảng, mà là cách thích nghi với một vùng lịch sử và địa lý luôn bất ổn về mặt
khí hậu, nhân khẩu, văn hóa, chính trị, bang giao… Chúng ta nên chấp nhận và
tìm hiểu cặn kẽ về quá khứ của mình, để tìm cách phát triển bền vững trong hiện
tại và tương lai, thay vì đổ hết lỗi cho chế độ và chối bỏ quá khứ.
Thứ hai, đa đảng, biểu tình, kỷ luật và phát triển chưa chắc
đã đi đôi với nhau. Nước Đức thời Hitler và Singapore ngày nay rất kỷ luật, dù
không có dân chủ đa đảng. Dù phong trào biểu tình “Mùa xuân Arab” từng có những
biểu hiện kỷ luật, ôn hòa giống hệt phong trào ở Hong Kong hiện tại, nó xuất
phát từ những nước độc đảng, và đã làm sụp đổ xã hội của Libya, Syria.
Thứ ba, là một nạn nhân của tình trạng xung đột và cô lập
thời Chiến Tranh Lạnh, người Việt Nam không nên quá lưu luyến với cách nghĩ của
giai đoạn này. Việt Nam nên giao thương với mọi quốc gia dưới tư cách một nước
độc lập và yêu chuộng hòa bình, thay vì liên minh với nước này để chống nước
khác.
Cái thế của hồng kong nó khác mình, với lại bị ảnh hưởng chi phối từ nhiều quốc gia bên ngoài chứ không phải do nội sinh, bản thân nó mà không có trợ giúp thì trung quốc nó thay máu từ lâu rồi
Trả lờiXóa