Mỹ phải “dìm” Huawei vì đâu, và “dìm” được đến mức độ nào?

Loa Phường

Sau khi vòng đàm phán mới nhất để giải quyết xung đột thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đi đến bế tắc vào ngày 10/05/2019, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra 2 động thái khiến xung đột leo thang. Thứ nhất, ông tuyên bố sẽ sớm tăng gấp đôi mức thuế trên 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Thứ hai, ông cấm các công ty Mỹ bán hàng cho tập đoàn Huawei nếu không có giấy phép của chính phủ Mỹ. Sau lệnh cấm này, tập đoàn Google đã tuyên bố rằng họ sẽ hạn chế việc Huawei được tiếp cận hệ điều hành Android và các phần mềm ứng dụng của mình.

Trong khi dư luận phi chính thống, bao gồm cả các đài nước ngoài phát sóng bằng tiếng Việt, đã bình luận một cách tương đối đa chiều về các diễn biến vừa nêu; các thành phần chống đối cực đoan đã tập trung bóp méo thông tin về vụ việc để tuyên truyền chống Nhà nước. Các hoạt động tuyên truyền của họ hiện được tiến hành theo 2 hướng.

Thứ nhất, họ bóp méo dữ kiện để thổi phồng hậu quả của các giải pháp mà ông Trump đưa ra. Chẳng hạn, họ viết rằng do bị hạn chế tiếp cận hệ điều hành Android và các phần mềm ứng dụng của Google, các smartphone của Huawei sẽ bị biến thành “cục gạch”, và hãng này sẽ phá sản. Thông điệp này sai sự thật, vì tất cả điện thoại cũ của Huawei sẽ vẫn sử dụng kho phần mềm của Google một cách bình thường, chỉ bị chậm cập nhật các phiên bản mới, khiến một số vấn đề bảo mật phát sinh. Ngoài ra, Huawei có thể phát triển một hệ điều hành mới dựa trên mã nguồn mở của Android để cài cho các điện thoại mới của mình, và mua phần mềm ứng dụng thay thế từ các hãng khác. Thêm nữa, thị trường trong nước của Huawei hầu như không chịu thiệt hại, vì các sản phẩm của Google vốn đã bị cấm sử dụng ở Trung Quốc.

Thứ hai, họ bóp méo bản chất của vụ việc, khi mô tả cuộc xung đột thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc như “cuộc chiến một mất một còn” giữa hai ý thức hệ và mô hình phát triển; trong đó Mỹ là tốt, tự do, tiến bộ và chắc chắn sẽ thắng, còn Trung Quốc là xấu, nô lệ, hủ bại và chắc chắn sẽ thua. Từ đó, một mặt, họ công kích rằng Trung Quốc “chỉ biết ăn cắp công nghệ và bóc lột nhân công”, “không có tự do nên không thể sáng tạo công nghệ”, và Việt Nam cũng vậy do tương đồng về ý thức hệ và mô hình phát triển. Mặt khác, họ hô hào rằng nhân cơ hội này, Việt Nam nên “xoay trục từ Trung Quốc sang Mỹ”, để được Mỹ giúp bảo vệ chủ quyền, phát triển kinh tế và công nghệ.

Tuy nhiên, nếu nhớ rằng Donald Trump là người từng cắt giảm một lượng lớn tiền tài trợ cho các tổ chức “bảo vệ nhân quyền” trên khắp thế giới, từng gọi báo chí là “kẻ thù của nhân dân”, và từng rào đón Kim Jong Un với một thái độ nồng nhiệt; ta sẽ thấy Trump gia tăng xung đột với Trung Quốc vì những lợi ích thiết thực của Mỹ như thâm hụt thâm mại, thế phát triển công nghệ và quyền lực trên trường quốc tế, chứ không phải vì “ý thức hệ” trừu tượng nào.

Vậy chế độ chính trị của Trung Quốc có khiến nước này “không thể sáng tạo công nghệ” không? Hiện nay, Huawei là công ty sở hữu nhiều bằng sáng chế về công nghệ 5G nhất thế giới, đồng thời đóng góp nhiều nhất cho việc xây dựng tiêu chuẩn 5G chung của thế giới. Nhà phân tích Andrew Entwistle của New Street Research cho biết Huawei đang chiếm 1/3 thị trường 4G toàn cầu, và có thể sẽ chiếm 1/2 thị trường 5G:

Chính vì lý do này, trong một sự kiện công bố đấu giá băng tần cho mạng 5G hồi tháng 04/2019, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói: “5G là cuộc đua nước Mỹ buộc phải thắng”, nhưng “như mọi người biết, có một số người đã vượt chúng ta”. Phát ngôn này và nhiều bằng chứng khác cho thấy Trump tấn công Huawei vì lo ngại Trung Quốc sẽ vượt Mỹ trong cuộc đua về công nghệ 5G, từ đó tạo ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia của Mỹ.

Vì sao một vị tổng thống phải gọi báo chí Mỹ là “kẻ thù của nhân dân”, và tìm cách kìm hãm đà phát triển công nghệ của nước khác? Giới “dân chửi” nên suy nghĩ về câu hỏi đó.