Vấn đề Brexit: Nội các Anh trước nguy cơ sụp đổ hoàn toàn, có nên trưng cầu dân ý lại?

Loa Phường

Chính phủ của Thủ tướng Theresa May đang đứng trước nguy cơ "sụp đổ hoàn toàn" nếu tiếp tục không nhận được sự ủng hộ đối với thỏa thuận Brexit (Anh rời khỏi Liên minh châu Âu - EU) tại quốc hội.

 Ngày 29-3, với 286 phiếu thuận và 344 phiếu chống, Hạ viện Anh lần thứ 3 đã bác bỏ thỏa thuận Brexit mà Thủ tướng Anh đã nhất trí với các nhà lãnh đạo EU hồi cuối năm ngoái. Động thái trên của Hạ viện Anh đã mở đường cho việc trì hoãn Brexit, hoặc có thể là dẫn tới kịch bản "thảm họa" Anh rời EU không có thỏa thuận. Nhiệm vụ tiếp theo hiện nay đổ lên vai bà Thủ tướng xem liệu bà có tác động được EU “kiên nhẫn trì hoãn Brexit” với nước Anh nữa hay không.

Trong lịch sử nước Anh, chưa bao giờ có Chính phủ nào lận đận như Chính phủ Theresa May. Cả nhiệm kỳ của bà này loanh quanh, luẩn quẩn và bế tắc với vụ Brexit và đang phải đối mặt với nguy cơ từ chức hàng loạt của các bộ trưởng kỳ cựu, những người bị chia rẽ quan điểm về Brexit, phụ thuộc vào phương hướng mà bà sẽ lựa chọn/sẽ đạt được trong tuần tới. Giới phân tích nhận định, sẽ có ít nhất 6 thành viên thân châu Âu trong nội các của bà May sẽ từ chức nếu bà không phá vỡ được thế bế tắc của Brexit hiện nay và quyết định lựa chọn một Brexit không thỏa thuận. Thậm chí cả những bộ trưởng ủng hộ Brexit cũng đe dọa sẽ từ chức nếu bà May ủng hộ giải pháp ở lại gắn bó với EU bằng liên minh thuế quan hoặc tìm kiếm một sự trì hoãn lâu hơn cho Brexit.

Giới phân tích cho rằng, chiến lược Brexit của Thủ tướng Theresa May đã bị sụp đổ sau khi thỏa thuận đưa "xứ sở sương mù" rời khỏi "ngôi nhà chung" mà bà đạt được với EU tháng 11 năm ngoái bị bác bỏ lần thứ ba liên tiếp tại Hạ viện. Bà Thủ tướng đang bị dồn vào chân tường khi bị cảnh báo chính phủ sẽ phải đối mặt với nguy cơ sụp đổ hoàn toàn nếu bà không chấp nhận thỏa thuận trong vấn đề Brexit, bởi các cố vấn của Thủ tướng đã bị chia rẽ về quan điểm liệu có nên chấp nhận một Brexit "mềm" hay là kêu gọi tổ chức một cuộc tổng tuyển cử vào tuần này.

Chính phủ thì như vậy, còn với người dân Anh mới thật sự là thảm họa, họ cũng đang bị chia rẽ sâu sắc. Một bản kiến nghị hơn 6 triệu chữ ký đòi “trưng cầu dân ý” lại với lý do giờ đây người dân Anh đã nhìn thấy rõ hơn việc nên đi hay ở lại EU rồi.

Còn nhớ ngày 23/6/2016, 52% người dân Anh đã bỏ phiếu ly hôn, 48% chọn ở lại với EU khiến cựu Thủ tướng Anh Cameroon – người đề xuất trưng cầu dân ý về Brexit đã từ chức, dẫn đến thành lập nội các Thủ tướng Theresa May. Ngày 27/3/2017, Chính phủ Anh đã gửi thư tới Nghị viện EU thông báo chia tay EU, ấn định thời hạn là 29/3/2019. Nay thời hạn chót đã trôi qua trong sự chia rẽ sâu sắc cùng với nguy cơ sụp đổ chính phủ Theresa May. Nhìn vào mớ bòng bong hiện nay, không thể nói gì đúng hay sai khi nước Anh đã chọn cơ chế dân chủ được ca tụng nhất là trưng cầu dân ý để quyết định số phận đất nước. Nhưng rõ ràng, cả Châu âu đều chán ngán nước Anh và muốn tống cổ/chấm dứt vụ Brexit này càng nhanh càng tốt. Còn nước Anh thì rối tung lên và Chính phủ chẳng làm được cái gì ngoài việc tìm kiếm giải pháp cho Brexit, nay đã thất bại.

Liệu có nên trưng cầu dân ý lại? Có hay không thì vẫn dẫn nước Anh tới thảm họa và chia rẽ. Dân chủ không phải khi nào cũng hoàn hảo, phải không?