Loa Phường
Trong
tuần qua, dư luận chống đối đã tuyên truyền rằng Nhà nước Việt Nam đang "bỏ
rơi công dân" Đoàn Thị Hương, nhân việc Hương tiếp tục bị Malaysia truy tố
vì liên quan đến cái chết của ông Kim Jong Nam, trong nghi phạm người Indonesia
đã được chính phủ nước này vận động thả.
Ngày
13/02/2017, tại một sân bay ở Malaysia, hai phụ nữ trẻ đã dùng khăn tay để quệt
"chất độc thần kinh XV" vào mắt ông Kim Jong Nam, anh trai của Chủ tịch
Triều Tiên Kim Jong Un, khiến ông này tử vong vì ngộ độc sau vài phút. Hai nữ
nghi phạm, gồm Đoàn Thị Hương (quốc tịch Việt Nam) và Siti Aisyah (quốc tịch
Indonesia), bị Malaysia truy tố vì tội "ám sát" ông Kim Jong Nam.
Trong quá trình điều tra, các nghi phạm khai rằng họ tưởng mình được 4 người
Triều Tiên thuê đóng một show truyền hình thực tế, trong đó họ phải thực hiện
hành vi trêu trọc người khác, chứ không biết đến âm mưu ám sát ông Kim. Luật sư
của Đoàn Thị Hương đã đưa ra một số bằng chứng ủng hộ lời khai của thân chủ -
bao gồm việc cô Hương từng thực hiện một số vụ "trêu chọc" tương tự ở
Việt Nam trước khi đến Malaysia; việc Hương không rửa hết chất độc nguy hiểm
dính trên tay; và việc Hương đã mặc nguyên quần áo cũ để trở lại hiện trường,
thay vì thay đổi nhân dạng và bỏ trốn.
Trong
quá trình xét xử, phía Indonesia đã tiến hành một loạt "hoạt động ngoại
giao cấp cao" để thuyết phục Malaysia thả nghi phạm Siti Aisyah. Chẳng hạn,
trong năm 2018, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã đến gặp Thủ tướng, Tổng Trưởng
lý và cảnh sát trưởng Malaysia để vận động. Nhờ quá trình này, phía Malaysia đã
thả Siti Aisyah trong phiên tòa ngày 11/03/2019, trong khi giữ lại Đoàn Thị
Hương, dù hai nghi phạm bị truy tố với những bằng chứng và cáo buộc giống nhau.
Sau khi về nước, Siti Aisyah "được chào đón như một nữ anh hùng, được những
viên chức cao cấp nhất đất nước, bắt tay chúc mừng", "được mời đến phủ
tổng thống, để bắt tay, 'cảm ơn' Tổng thống Widodo"; trong khi chính phủ
Widodo tuyên bố ồn ào rằng cô này được thả nhờ "những nổ lực giải cứu công
dân" của họ. Báo chí nước ngoài cho rằng ông Widodo nỗ lực trong vụ
"giải cứu" này để làm truyền thông, nhằm giành lợi thế trong cuộc bầu
cử Tổng thống vào tháng Tư. BBC tiếng Việt bình luận về diễn biến này bằng cách
đặt tựa đề "Từ vật tế thần thành con bài chính trị".
Trước
khi Siti Aisyah được thả, dư luận phi chính thống Việt Nam không quan tâm nhiều
đến số phận của Đoàn Thị Hương. Tuy nhiên, sau khi sự việc diễn ra, họ đồng loạt
tuyên truyền rằng Nhà nước Việt Nam đang "bỏ rơi công dân của mình",
rằng họ muốn làm người Indonesia thay vì người Việt Nam... Trần Vũ Hải viết rằng
"nếu Nhà nước Việt không cứu được công dân Việt" trước ngày
01/04/2019, thì "Nhà nước từ bỏ phương châm ‘đã có Nhà nước lo’, và khuyến
khích phong trào ‘đừng đợi Nhà nước, chúng ta tự lo’, tức ‘xã hội dân sự’".
Đáp lại
phản ứng của dư luận, ngày 12/03/2019, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình
Minh đã gọi điện cho Ngoại trưởng Malaysia, đề nghị Malaysia trả tự do cho công
dân Đoàn Thị Hương, song không được chấp thuận. Trước diễn biến này, một số
gương mặt trong giới chống đối, như Nguyễn Trường Sơn, tiếp tục chê trách Nhà
nước Việt Nam can thiệp muộn, và "thiếu tôn trọng Malaysia, phản ngoại
giao" khi chọn một hình thức vận động công khai và khiếm nhã.
Sau
khi xem xét vụ việc, chúng tôi xin đưa ra 3 ý kiến.
Thứ
nhất, tòa án Malaysia đã vi phạm các nguyên tắc của nền pháp quyền, khi để bản
án được quyết định bởi các tác động ngoại giao, thay vì bởi quá trình điều tra
và tố tụng. Không có công lý trong phiên xử Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah. Cùng
lúc đó, nghi phạm người Indonesia đã bị biến thành công cụ trong các hoạt động
truyền thông dân túy để giành phiếu bầu của Tổng thống nước này. Nền tư pháp bất
công của Malaysia, và nền chính trị dân túy của Indonesia không phải là thứ mà
dư luận Việt Nam nên ca ngợi và đồng lõa.
Thứ
hai, trước khi nghi phạm người Indonesia được thả, tạo cớ cho giới "dân chửi"
công kích Nhà nước Việt Nam, các nhà "dân chửi" hầu như không quan
tâm đến số phận của Đoàn Thị Hương. Qua biểu hiện này, có thể thấy họ chỉ muốn
lợi dụng vụ việc để công kích Nhà nước Việt Nam, chứ chẳng yêu mến gì các
"công dân Việt".
Thứ
ba, trong vụ việc này, 2 nghi phạm đã bị biến thành con tốt trong 2 "TV show"
chính trị - một của 4 nghi phạm người Triều Tiên, một của Tổng thống Indonesia
Widodo. Dư luận Việt Nam nên suy ngẫm để tránh những màn kịch này, thay vì đòi
Nhà nước Việt Nam đưa họ vào một "TV show" tương tự như cái mà ông
Widodo đang dàn dựng.
Có rất nhiều những câu chuyên được suy diễn nêu ra xoay quanh vụ việc một công dân Việt Nam đang phải đối mặt với án tử hình ở đất nước Malaysia. Cụ thể, đó là câu chuyện chị Đoàn Thị Hương bị cáo buộc đã giết ông Kim-jong-Nam, được cho là anh em cùng cha khác mẹ với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim-Jong-Un.
Trả lờiXóaThực tế giới chức Triều Tiên cũng chưa từng thừa nhận nạn nhân là anh trai của ông Kim-Jong-Un, và tất nhiên họ không nhắc đến sự việc đó trong quan hệ với Việt Nam. Được biết quan hệ Việt Nam Triều Tiên đang tiến triển tốt sau chuyến làm việc của ông Kim-Jong-Un tại Việt Nam.
Trả lờiXóaVụ việc một công dân Việt Nam nghi giết một người Triều Tiên chưa bao giờ được nêu ra trong các buổi làm việc song phương. Vì thế không thể nào có chuyện vụ Đoàn Thị Hương đang bị tác động bởi yếu tố chính trị
Trả lờiXóachắc chắn mỗi người Việt Nam đều cảm thấy sót thương đối với một cô gái trẻ là đồng bào của mình lại đang gặp phải rắc rối lớn ở Malaysia. Tuy nhiên, theo “luật chơi” quốc tế thì chắc chắn chính quyền Việt Nam không thể lên tiếng tuyên bố công dân của mình vô tội được.
Trả lờiXóatất cả những gì có thể làm là cử đoàn luật sư sang hỗ trợ và yêu cầu Tòa án Malaysia xét xử một cách công bằng và minh bạch. Chúng ta không thể giẫm đạp lên những điều ước, công ước quốc tế mà chúng ta đã ký kết.
Trả lờiXóaCô ấy Phạm tội bên đó thì phải chịu tội bên đó, chúng ta khó mà can thiệp được, bởi nó liên quan tới an ninh quốc gia của họ, một người là anh trai chủ tịch của một đất nước chứ không phải đơn giản đâu !
XóaBây giờ bằng chứng đưa ra như thế thì ai mà cãi được, biết là công dân mình đấy, chúng nó đang xử đấy, nhưng cũng đâu phải biểu kiểu cãi cùn được, liên quan đến anh em nhà nguyên thủ chứ đâu phải là cái gì nhỏ đâu
Trả lờiXóa