Thực hư vụ "sinh viên sư phạm bán dâm 4 lần mới bị đuổi học"

Loa Phường

Ngày 26/10/2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố dự thảo "Thông tư về Quy chế công tác học sinh, sinh viên đối với các ngành đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng, trung cấp". Nhân một số nội dung trong dự thảo, nhiều tờ báo chính thống đã đồng loạt giật title theo lối bóp méo, kích động, rằng "sinh viên hoạt động mại dâm 4 lần mới bị đuổi học", làm dấy lên dư luận công kích Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ và ngành giáo dục Việt Nam.

Theo thông tin từ báo Vietnamnet và Facebook của phóng viên Trương Quang Vinh, thì bản dự thảo mới không đến từ quyết định cá nhân của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, mà là kết quả của một quá trình kéo dài nhiều năm.

Cụ thể, ngày 13/08/2007, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân đã ký Quyết định số 42/2007, ban hành "Quy chế học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng và trung cấp hệ chính quy". Quyết định này kèm theo phụ lục, thống kê 23 nội dung vi phạm và xử lý kỷ luật. Trong đó, học sinh, sinh viên có hoạt động mại dâm sẽ bị đình chỉ học 1 năm nếu có hoạt động mại dâm 1 lần, bị đuổi học nếu hoạt động 2 lần.

Ngày 05/04/2016, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận ban hành Thông tư số 10/2016, quy định "Quy chế công tác sinh viên các trường đại học hệ chính quy". Quyết định này kèm theo phụ lục, thống kê 27 nội dung vi phạm và xử lý kỷ luật. Trong đó, sinh viên có hoạt động mại dâm sẽ bị khiển trách nếu vi phạm lần 1, bị cảnh cáo nếu vi phạm lần 2, bị đình chỉ học có thời hạn nếu vi phạm lần 3, bị đuổi học nếu vi phạm lần 4. Tuy nhiên, ngày 25/04/2016, Bộ trưởng mới là ông Phùng Xuân Nhạ đã sửa lại Điều 6 của Thông tư số 10. Theo bản sửa, thì các hành vi sinh viên không được làm sẽ được "thực hiện theo quy định tại Điều 88 Luật Giáo dục, Điều 61 Luật Giáo dục đại học và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan", thay vì theo phần phụ lục đính kèm Thông tư như trước.

Ngày 26/10/2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố dự thảo "Thông tư về Quy chế công tác học sinh, sinh viên đối với các ngành đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng, trung cấp" (vì các trường cao đẳng, trung cấp khác đã được chuyển cho Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội). Bản dự thảo mới có Điều 6 kèm phần phụ lục giống hệt bản thảo đầu tiên của Thông tư số 10/2016, thay vì áp dụng bản chỉnh sửa về sau. Theo đó, khung xử phạt gồm 4 lần vi phạm được áp dụng chung cho nhiều hành vi bị cấm - như Hoạt động mại dâm; Đánh bạc dưới mọi hình thức; Tàng trữ, lưu hành, truy cập, sử dụng văn hóa phẩm đồi trụy; Tham gia các hoạt động mê tín dị đoan, hoạt động tôn giáo trái phép; Tham gia biểu tình, tụ tập đông người, khiếu kiện trái quy định của pháp luật…

Ngày 29/10/2018, các tờ báo chính thống bắt đầu khai thác chủ đề này. Bài viết đầu tiên có thể là bài "Sinh viên hoạt động mại dâm… lần 4 sẽ bị buộc thôi học?", do Ngọc Hà đăng trên báo Tuổi Trẻ Online lúc 17h34'. Đến khoảng 19h30', một số tờ báo khác như Dân Việt, Người Lao Động và Vietnamnet bắt đầu đưa tin theo, và giật title tương tự báo Tuổi Trẻ.

Trong 2 ngày tiếp theo, nhiều tờ báo chính thống tiếp tục đưa tin một cách bóp méo, kích động về vụ việc, theo 2 hướng. Một, là ám chỉ rằng bản dự thảo cho thấy Bộ Giáo dục - Đào tạo đang dung dưỡng, khuyến khích các hoạt động mại dâm. Hai, là nhấn mạnh yếu tố "sinh viên ngành sư phạm", để tạo ấn tượng rằng chuẩn mực đạo đức trong ngành này đang xuống rất thấp. Chẳng hạn, ngày 31/10, báo Việt Nam Mới đăng một bài của Hà Thanh Vân, có đoạn sau:

"TS. Hà Thanh Vân, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cho rằng, chỉ có sinh viên ngành đào tạo giáo viên mới bị xử phạt. Vậy chẳng lẽ các sinh viên ở các ngành khác lại tha hồ hoạt động mại dâm mà không bị xử lý gì?...".

Cùng thời điểm đó, dư luận phi chính thống trên internet vừa nhắc lại các thông điệp mang tính bóp méo, kích động của báo chí chính thống, vừa tập trung công kích cá nhân Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, lấy ông Nhạ làm biểu tượng cho sự xuống cấp của giáo dục Việt Nam. Các thông điệp tuyên truyền này có 3 điểm sai sự thật. Thứ nhất, dự thảo Thông tư không cho thấy Bộ Giáo dục đang "dung dưỡng" hoạt động mại dâm, vì hoạt động này vốn đã bị xử lý theo quy định của pháp luật, dù ngành giáo dục có đặt ra mức hình phạt hay không. Thứ hai, dự thảo chỉ áp dụng với ngành sư phạm không phải bởi vấn đề đạo đức của riêng ngành này, mà bởi Bộ Giáo dục - Đào tạo không còn quản lý các trường cao đẳng, trung cấp thuộc các ngành nghề khác. Thứ ba, diễn biến của vụ việc cho thấy Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ không phải là người soạn các quy định gây tranh cãi trên.

Sau khi xem xét vấn đề, chúng tôi xin đưa ra 3 ý kiến.

Thứ nhất, luật pháp Việt Nam đã quy định rõ cách xử lý các hoạt động mại dâm. Theo Điều 22 của "Pháp lệnh phòng, chống mại dâm" năm 2013, thì người bán dâm không bị xem là phạm tội hình sự, mà chỉ bị xử phạt hành chính, bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc đưa vào cơ sở chữa bệnh, tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm. Như vậy, sinh viên có hoạt động mại dâm vốn đã bị pháp luật xử lý, dù Bộ Giáo dục - Đào tạo có ban hành quy định về vấn đề này hay không. Vì Bộ không phải là quan tòa, không thể nói rằng Bộ đang "dung dưỡng", "khuyến khích" hoạt động mại dâm khi không lập tức đuổi học các sinh viên có hoạt động đó.

Thứ hai, nếu nhìn lại tiến trình của toàn bộ vụ việc, ta sẽ thấy Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ không phải là tác giả của quy định này. Dù thành tựu công tác của Bộ trưởng Nhạ có nhiều điểm hạn chế, thể hiện qua kết quả bỏ phiếu tín nhiệm ngày 25/10 vừa qua, báo chí và mạng xã hội phải giữ thái độ công bằng, tôn trọng sự thật khi viết về Bộ trưởng.

Thứ ba, vụ việc này thể hiện thái độ "tiêu chuẩn kép" của phong trào chống Cộng Việt Nam. Một năm trước, họ còn hô hào đòi hợp pháp hóa hoạt động mại dâm, với lý do "có cầu thì ắt có cung", và rằng người hoạt động mại dâm cũng cần được bảo vệ quyền lợi. Vậy mà giờ đây, họ đã tuyên truyền rằng người bán dâm là những tội phạm hình sự cần bị tước quyền học tập, chỉ để có cớ công kích nền giáo dục Việt Nam.

Qua vụ việc này, có thể thấy giới báo chí và giới chống Cộng đang được dẫn dắt bởi các định kiến và động lực câu Like, thay vì bởi luật pháp và mong muốn tìm kiếm sự thật.