Syria -một đất nước và dân tộc bất hạnh!

Loa Phường

Syria có vị thế đặc biệt quan trọng với địa chính trị thế giới đương đại. Về kinh tế, Syria có nhiều tài nguyên có giá trị đối với nền công nghiệp hiện đại; là trung tâm của toàn bộ tuyến đường ống dẫn dầu mỏ, khí đốt đi qua các nước Arap với chiều dài lên tới hàng nghìn km. Về quân sự, ven bờ biển Syria có thể xây dựng nhiều hải cảng và căn cứ quân sự trọng yếu đối với hải quân các nước Địa Trung Hải. Về lịch sử, Syria có nền văn minh cổ đại hùng vĩ, từ vương quốc Ba Tư cho đến đế chế La Mã, hay dấu tích huy hoàng của Alexander Đại Đế. Tuy nhiên thế giới bây giờ chỉ biết đến Syria là chảo lửa chiến tranh, vùng vẫy trong vòng xoáy cạnh tranh địa chính trị cả ở cấp độ khu vực và thế giới. Ước vọng về nền hoa bình ngày càng xa vời khi cùng một lúc xuất hiện nhiều điểm nóng xung đột mới và nguy cơ đối đầu quân sự mới giữa các cường quốc đứng sau lưng.

Nhìn vào địa chính trị, Mỹ, Anh và Pháp là những nước có lợi ích chiến lược tại Syria nói riêng và toàn Trung Đông nói chung. Từ lâu, Mỹ và các nước Châu Âu cùng Israel đã ấp ủ kế hoạch đầy tham vọng “Đại Trung Đông”  bao gồm cả Bắc Phi dưới sự lãnh đạo của Mỹ. Để thực hiện kế hoạch trên, ngoài việc tiến hành phong trào “Mùa xuân Arap”, loại bỏ những nhà “lãnh đạo độc tài” đi ngược lại lợi ích của Mỹ và loại bỏ ảnh hưởng của Nga khỏi khu vực.

Syria từng là thuộc địa của Pháp. Nhiều tập đoàn, công ty của Pháp đã cắm rễ ở Syria, bởi vậy Mỹ và các nước Châu Âu không thể chấp nhận một Chính quyền Assad thân Nga chống lại họ.

Thất bại trong nỗ lực thay đỏi chính quyền của gia đình Assad thân Nga qua mưu toan đảo chính, Phong trào “Mùa xuân Arap”, sử dụng các tổ chức Hồi giáo cực đoan như “Anh em Hồi giáo”, bí mật tài trợ cho Nhà nước Hồi giáo IS, lực lượng dân quân người Kurd, các phe phái đối lập chống Syria (Lực lượng dân chủ Syria SDF, Quân đội tự do Syria – FSA, Liên minh dân chủ người Kurd – PYD…), Mỹ và Phương Tây đã đứng sau kích động cuộc nội chiến kéo dài 7 năm tại Syria và vận động quốc tế cô lập nhằm lật đổ Chính quyền Assad.  Vụ tấn công pháo kích vừa qua và các ngụy tạo tấn công hóa học chẳng qua nhằm ngăn chặn đà chiến thắng  của liên minh Nga - Assad, trong bối cảnh các lực lượng đối lập thân Mỹ, Phương Tây không còn khả năng chống trả các cuộc tấn công của quân đội Syria với sự yểm trợ của Nga. Đứng trước nguy cơ trắng tay tạy Syria và thất thế tại Trung Đông, nên buộc Mỹ và liên minh phải tạo ra một vụ sử dụng vũ khí hóa học lấy cớ tấn công Syria và xiết chặt vòng vây với Nga. Với cục diện hiện nay, người ta thấy cả Mỹ, Nga và những quốc gia có lợi ích chưa muốn giải quyết sớm vấn đề Syria. Tình trạng “nửa hòa bình, nửa chiến tranh” ở Trung Đông sẽ có lợi cho các nước lớn, Trung Đông trở thành bãi thử nghiệm, nơi trình diễn các loại vũ khí mới của Mỹ, Nga và cũng là “thị trường tiêu thụ vũ khí” lớn nhất.

Từ một khu vực “vàng đen” – nơi người dân sống trên nguồn lợi thiên nhiên trở thành “địa ngục trần gian”, tương lai cả thập kỷ nữa chắc có lẽ chưa thấy nền hòa bình. Góc nhìn địa chính trị đã bỏ rơi 19 triệu người dân Syria vùng vẫy tìm sự sống trong tuyệt vọng. Có thể nói, “hòn ngọc Trung Đông” này đã phải chịu bi kịch từ chính vẻ đẹp rực rỡ của nó. Syria là một xã hội hết sức đa dạng, vói nhiều chủng tộc và tôn giáo khác nhau cùng chung sống (74% người Arap, 10% người Kurd, còn lại là người Thổ, Armenia, Do Thái và các chủng tộc khác, 87% dân theo đạo Hồi, 10 % theo Thiên Chúa giáo…).

Dưới giai đoạn gia đình Al-Assad nắm quyền lực, Syria là một quốc gia thế tục và sức mạnh chuyên quyền của Nhà nước đã khống chế được nhiều mâu thuẫn âm ỉ về tôn giáo và sắc tộc. Giai đoạn hòa bình này đã chấm dứt kể từ “Mùa xuân Arap năm 2011” khi các cuộc biểu tình chống chính phủ ở Syria leo thang, trở thành nội chiến. Các phe phái trong đất nước đã băm nát Syria khi mỗi bên chọn “đồng minh hậu thuẫn” riêng cho mình.

Từ số phận Syria hay Iraq cho thấy thân phận của những nước nhỏ và xinh đẹp, hấp dẫn đều trở thành miếng mồi cho nhiều mãnh thú xâu xé.  Từ bài học lịch sử Việt Nam cho thấy, con đường giành độc lập, thống nhất đất nước là xương máu và kỳ tích của cha ông dành cho thế hệ hiện nay. Nền hòa bình hiếm hoi này cần được bảo vệ bằng mọi giá và thực tiễn chứng minh, chỉ có Đảng Cộng sản và sự đoàn kết của nhân dân quanh Đảng mới bảo vệ vững chắc nền hòa bình mới 43 năm tuổi này.