Phạm Đoan Trang: một ký giả hay một facebooker chống cộng cực đoan? Kỳ 1: Đoan Trang chạy theo sóng dư luận để kiếm tiền, quyền, danh

Loa Phường

Trước khi xuất ngoại để làm việc cho tổ chức VOICE hồi đầu năm 2013 (1), Phạm Đoan Trang vẫn còn là phóng viên của một số tờ báo chính thống trong nước. Những báo này, dù hay hay dở, cũng là những đơn vị có chức năng đưa tin. Vì vậy, chúng buộc Trang phải tuân thủ một số nguyên tắc về bố cục bài, độ khách quan của ý kiến, và độ đầy đủ, chính xác của thông tin. Nếu muốn viết bài đạt chuẩn để nhận nhuận bút, Trang phải tạm lờ những tiếng ồn nhất thời của dư luận đi, để thu thập thông tin cho đầy đủ và phân tích thông tin cho tường tận, trước khi đưa ra các kết luận thận trọng.

 Tuy nhiên, kể từ khi làm việc cho VOICE, Phạm Đoan Trang không còn là nhân viên của những tờ báo có chức năng đưa tin nữa. Thay vào đó, bà nhận tiền của các tổ chức chống Cộng thân Việt Tân. Những tổ chức này không có chức năng đưa tin, mà có chức năng kích động, tuyên truyền. Vì vậy, càng gây ra nhiều tiếng ồn nhất thời của dư luận, là thứ khiến những đám đông làm “cách mạng đường phố” lớn dần lên, thì bà Trang càng nhận được nhiều tiền tài trợ của tổ chức. Nói cách khác, từ một người đưa tin trung thực, khách quan cho dư luận, bà Trang đã trở thành người thôi miên dư luận để trục lợi chính trị. Giờ đây, thành công của bà Trang không còn được đo bởi lượng thông tin trung thực, hay lượng bình luận xác đáng mà bà đưa ra, mà được đo bằng số người ấn “Like” dưới bài bà, hay số người biểu tình theo lời bà kêu gọi.

 Có nhiều bằng chứng cho thấy điều đó. Chẳng hạn, vì mỗi bài viết gần đây của bà Trang đều cung cấp rất ít thông tin, có thể thấy bà không đầu tư nhiều thời gian vào khâu thu thập thông tin nữa. Thay vào đó, bà đốt rất nhiều thời gian để phản ứng với từng vụ việc, phát ngôn của các quan chức, hoặc thậm chí của các dư luận viên, để nuôi sóng dư luận đang lên.

Nhìn vào mấy dự án viết sách của bà Trang, như cuốn “Cẩm nang truyền thông” viết theo đơn đặt hàng của Dân Làm báo mới thấy bà Trang ca tụng lố bịch cho trang lá cải trong làng zân chủ mà đến chính các đệ tử của Trang trong nhóm admin Nhật ký yêu nước khinh rẻ, khuyến cáo nhau đừng share tin, bài từ Dân Làm báo làm mất uy tín của họ. Gần đây hơn là cuốn sách “Anh Ba Sàm” theo đơn đặt hàng của bà Lê Thị Minh Hà – vợ ông Bà Sàm – nữ Việt kiều giàu có, hay Báo cáo về Luật tôn giáo và tín ngưỡng…

Thêm nữa, khi mục tiêu chính trị ngắn hạn của Trang thay đổi, bà sẵn sàng phản bội những phát ngôn cũ của chính mình. Chẳng hạn, nếu hồi tháng 9 năm 2017, Trang còn ca ngợi Trần Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Văn Đài và Nguyễn Hữu Vinh về việc “từ chối lời dụ dỗ tị nạn của an ninh” (2), thì đến tháng 2 năm 2018, còn rất nhiều ví dụ khác cho Trang đã dụ dỗ Nguyễn Ngọc Như Quỳnh và Trần Thị Nga đi tị nạn chính trị (3). Tương tự, nếu liệt kê đầy đủ các phát ngôn từng có của Đoan Trang, ta sẽ thấy câu trước đá câu sau chan chát.

Tóm lại, vì mải chạy theo tiếng ồn của dư luận nhất thời để trục lợi, Phạm Đoan Trang không còn khả năng tổng hợp và phân tích một lượng lớn thông tin. Thay vào đó, bà Trang chỉ còn tồn tại như một phản ứng trước những sự vụ đang xảy ra, hay một tiếng vọng để đáp trả những lời mà quan chức hoặc “dư luận viên” từng nói. Dù Phạm Đoan Trang đòi được “tự do” khỏi tầm kiểm soát nhà nước, bà tự nguyện chạy theo từng động thái nhỏ nhặt của nhà nước, và tự nguyện để bị nhốt trong từng lời nói của “dư luận viên” thì đã chứng tỏ đẳng cấp của “ký giả Phạm Đoan Trang” giờ không khác gì “dư luân viên dân chủ”, “dư luận viên cờ vàng”.